In the years 2016–2017, the trials with the cultivation of sugar beet varieties cultivars tolerant to Heterodera schachtii (Schmidt) nematodes were carried out in Radłówek (kujawsko-pomorskie, Poland). The aim of the study was to determine the degree of multiplication of the cyst nematode population in the soil compare to the nontolerant standard variety. After the harvest, root yield, sugar content and technological root quality for the tested varieties were determined. The risk assessment of nematode population growth in cultivation of tolerant cultivars was also performed. In 2016, three tolerant sugar beet nematode varieties were tested (Toleranza KWS, Panorama KWS and Sława KWS), and as a control – the standard variant (Primavera KWS) and in 2017 tolerant variety Eliska KWS was added to the study. Based on the obtained results it was concluded that the multiplication of cyst nematodes was significantly lower in tolerant varieties and root yield and sugar yield were definitely higher than in the standard variety.

W latach 2016–2017 przeprowadzono doświadczenia z uprawą odmian buraka cukrowego tolerancyjnego na mątwika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt) w miejscowości Radłówek, województwo kujawsko-pomorskie. Celem badania było określenie stopnia namnażania populacji mątwika w glebie przez zróżnicowane pod względem tolerancji na mątwika odmiany buraka cukrowego w porównaniu z odmianą standardową. Dokonano również oceny plonowania odmian oraz jakości uzyskanego plonu w warunkach zasiedlenia gleby mątwikiem oraz oceny ryzyka wzrostu populacji nicieni w warunkach uprawy odmian tolerancyjnych. W doświadczeniu w 2016 roku testowano trzy odmiany buraka cukrowego tolerancyjne na mątwika burakowego (Toleranza KWS, Panorama KWS i Sława KWS) oraz jako kontrolę odmianę standardową (Primavera KWS). W 2017 roku dołączono odmianę tolerancyjną Eliska KWS. Otrzymane wyniki badań pozwalają stwierdzić, iż namnażanie mątwika jest zdecydowanie mniejsze w następstwie uprawy odmian tolerancyjnych oraz plon korzeni i plon cukru jest zdecydowanie wyższy niż u odmiany standardowej.

Anonymus 2013. PM 7/119 (1) Ekstrakcja nicieni. https://piorin.gov.pl/files/userfiles/giorin/prawo/eppo/diagnostyka/pm_7-119_1_ ekstrakcja_nicieni.pdf [dostęp: 5.02.2015].

Banaszak H., Nowakowski M., Szymczak-Nowak J., Ojczyk K. 1998. Limiting of Heterodera schachtii Schm. diseases and weeds of sugar beet by tillage system based on mustard or radish intercrops and mulches. Journal of Plant Protection Research 38 (1): 70–80.

Cooke D. 1993. Nematode parasites of sugarbeet. W: Plant Parasitic Nematodes in Temperate Agriculture (K. Evans, D.L. Trudgill, J.M. Webster, red.). CAB International, Wallingford, UK: 135–169.

Evans K., Rowe J.A. 1998. Distribution and economic importance. s. 1–30. W: The Cyst Nematodes (S.B. Sharma, red.). Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Boston, London, 452 ss. ISBN 978-90-481-4021-3. DOI: 10.1007/978-94-015-9018-1.

Greco N., Brandonisio A., De Marinis G. 1982. Tolerance limit of the sugarbeet to Heterodera schachtii. The Journal of Nematology 14 (2): 199–202.

Greco N., Esmenjaud D. 2004. Management strategies for nematode control in Europe. W: Nematology Monographs and Perspectives (P. Castillo, N. Volvas, red.). Brill Leiden-Boston 2: 33–43.

Heijbroek W., Mcfarlane J.S., Doney D.L. 1977. Breeding for tolerance to beet-cyst eelworm Heterodera schachtii Sch. in sugarbeet. Euphytica 26 (3): 557–564. DOI: 10.1007/BF00021681.

Heijbroek W., Munning R.G., van Swaaij A.C.P.M. 2002. The effect of different levels of beet cyst nematodes (Heterodera schachtii) and beer necrotic yellow vein virus (BNYVV) on single and double resistant sugar beet cultivars. European Journal of Plant Pathology 108 (8): 735–744. DOI: 10.1023/A:1020874511047.

Lilley C.J., Atkinson H.J., Urwin P.E. 2005. Molecular aspects of cyst nematodes. Molecular Plant Pathology 6 (6): 577–588. DOI: 10.1111/j.1364-3703.2005.00306.x.

Nielsen E.L., Baltensperger D.D., Kerr E.D., Rife C.L. 2003. Host suitability of rapeseed for Heterodera schachtii. The Journal of Nematology 35 (1): 35–38.

Nowakowski M., Gutmański I., Kostka-Gościniak D., Kaczorowski G. 1997. Międzyplony ścierniskowe odmian gorczycy białej, rzodkwi oleistej i facelii błękitnej jako nawozy zielone i czynniki ograniczające mątwika burakowego w glebie. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 202: 201–206.

Nowakowski M., Szymczak-Nowak I. 1998. Dynamika wzrostu, plonowanie i antymątwikowe działanie wybranych odmian rzodkwi oleistej i gorczycy białej uprawianych w międzyplonie ścierniskowym. Rośliny Oleiste 19: 671–678.

Peterka H., Budahn H., Schrader O., Ahne R., Schütze W. 2004. Transfer of resistance against the beet cyst nematode from radish (Raphanus sativus) to rape (Brassica napus) by monosomic chromosome addition. Theoretical and Applied Genetics 109 (1): 30–41. DOI: 10.1007/s00122-004-1611-2.

Riggs R.D., Schuster R.P. 1998. Management. s. 388–416. W: The Cyst Nematodes (S.B. Sharma, red.). Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Boston, London, 452 ss. ISBN 978-90-481-4021-3. DOI: 10.1007/978-94-015-9018-1.

Roberts P.A. 2002. Concepts and consequences of resistance. W: Plant Resistance to Parasitic Nematodes (J.L. Starr, R. Cook, J. Bridge, red.). CABI Publishing, Wallingford: 23–41.

Szymczak-Nowak J., Sitarski A. 2003. Zagęszczenie populacji mątwika burakowego (Heterodera schachtii Schmidt) w glebie po uprawie tolerancyjnej odmiany buraka cukrowego. [Density of the beet cyst-nematode (Heterodera schachtii Schmidt) population in soil after cultivation of tolerant cultivar]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 43 (2): 973–976.

Świętochowski B., Jabłoński B., Krążel R. (red.). 1980. Płodozmiany. W: Ogólna uprawa roli i roślin. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 429 ss. ISBN 830-90-15-488.

Williamson V.M., Hussey R.S. 1996. Nematode pathogenesis and resistance in plants. The Plant Cell 8: 1735–1745. DOI: 10.1105/tpc.8.10.1735.

Wilski A. 1973. Nicienie szkodniki roślin uprawnych. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 314 ss.

Wolny S., Banaszak H., Heimann S. 1995. Oddziaływanie odmian gorczycy białej, rzodkwi oleistej i facelii błękitnej na populację mątwika burakowego. Materiały 35. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin, część 2: 376–378.

Zaspel I., Fichtner E. 1985. Study of the multiplication of Heterodera schachtii on rape, radish and mustard. Archiv für Phytopathologie und Pflanzenschutz 21 (3): 215–220.