The experiment was conducted in 2011−2012 at the Agricultural Experiment Station Swojec that belongs to Wroclaw University of Environmental and Life Sciences. The purpose of this study was to determine the impact of stubble catch crop, its spring arrangement and nitrogen fertilization on plant-health factor of spring wheat. Beneficial influence of white mustard and stubble catch crop as a mixture of pulse crops on health status of spring wheat culms and roots compared to a crop without stubble catch crop was shown. White mustard catch crop improved health status of plants more than other stubble catch crops. Infection index of spring wheat after spring ploughing or disk harrow catch crop biomass was smaller than in the direct seeding in mulch. Health status of wheat was better after reduction of nitrogen fertilizer doses. Infection index of roots was the lowest in spring cultivated after mixture stubble catch crop as a mixture of pulse crops, with spring disking its biomass and half reduction the nitrogen fertilization, the highest was after direct seeding, without stubble catch crop and with full dose of nitrogen fertilizer.

Badania przeprowadzono w latach 2011−2012 w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Swojec, należącym do Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Celem eksperymentu było określenie oddziaływania międzyplonu ścierniskowego, jego wiosennego zagospodarowania i nawożenia azotem na zdrowotność pszenicy jarej. Wykazano korzystny wpływ międzyplonów ścierniskowych zarówno z gorczycy, jak i mieszanki roślin strączkowych na zdrowotność korzeni i źdźbeł pszenicy jarej w porównaniu z uprawą bez międzyplonu. Lepszą okazała się gorczyca biała. Indeks porażenia pszenicy jarej po wiosennym przyoraniu lub talerzowaniu biomasy międzyplonu był znacznie mniejszy niż w siewie bezpośrednim w mulcz. Redukcja dawki nawożenia azotowego poprawiła zdrowotność roślin pszenicy, co szczególnie widoczne było w indeksie porażenia źdźbeł. Zauważono istotne oddziaływanie współdziałania wszystkich czynników na zdrowotność korzeni rośliny uprawnej. Korzenie z najmniej widocznymi objawami chorobowymi stwierdzono w uprawie pszenicy po międzyplonie z mieszanki roślin strączkowych, jego wiosennym talerzowaniu i stosowaniu połowy dawki nawożenia N, a najbardziej widoczne objawy występowały w siewie bezpośrednim, bez międzyplonu i przy pełnej dawce azotu. 

Arvidsson J. 1998. Effects of cultivation depth in reduced tillage on soil physical properties, crop yield and plant pathogens. European Journal of Agronomy 9: 79–85.

Bailey K.L., Mortensen K., Lafond G.P. 1992. Effects of tillage systems and crop rotations on root and foliar diseases of wheat, flax, and peas in Saskatchewan. Canadian Journal of Plant Science 72: 583–591.

Blecharczyk A., Małecka I., Skrzypczak G., Pudełko J. 2000. Wpływ grochu jako rośliny regenerującej na występowanie chorób i plonowanie pszenicy ozimej w różnych systemach uprawy roli. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 470: 13–19.

Borkowska H., Grundas S., Styk B. 2002. Wysokość i jakość plonów niektórych odmian pszenicy jarej w zależności od nawożenia azotowego. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio E, Agricultura 7: 99–103.

Colbach N., Lucas P., Meynard J.M. 1997. Influence of crop management on take-all development and disease cycles on winter wheat. Phytopathology 87 (1): 26–32.

Dworakowski T. 1998. Działanie międzyplonu ścierniskowego w ogniwie zmianowania zboża ozime–zboża jare. Fragmenta Agronomica 15 (3): 90–99.

Faltyn U., Kordas L. 2009. Wpływ różnych systemów uprawy roli oraz zróżnicowanego nawożenia fosforowo-potasowego na zdrowotność pszenicy jarej. [The effect of varying tillage system and different phosphorus and potassium fertilization on health status of spring wheat]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 49 (1): 393–396.

Gawęda D., Haliniarz M. 2013. Plonowanie i zachwaszczenie owsa siewnego (Avena sativa L.) uprawianego w monokulturze w zależności od sposobu odchwaszczania i międzyplonu. [Yielding and weed infestation of oats (Avena sativa L.) grown in monoculture depending on weed control method and stubble catch crop]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 53 (2): 297–302.

Harasim E., Gawęda D. 2010. Wpływ międzyplonów ścierniskowych na plonowanie i efektywność energetyczną produkcji zbóż jarych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio E, Agricultura 65 (1): 64−72.

Jaskulska I., Gałęzewski L. 2009. Aktualna rola międzyplonów w produkcji roślinnej i środowisku. Fragmenta Agronomica 26 (3): 48–57.

Kwiatkowski C. 2008. Architektura łanu i zdrowotność jęczmienia jarego uprawianego w monokulturze w zależności od regeneracyjnego wpływu międzyplonu. Fragmenta Agronomica 25 (1): 199–209.

Majchrzak L., Sawinska Z. 2013. Wpływ sposobu uprawy gleby, przedplonu i rodzaju pozostawionej biomasy na porażenie jęczmienia jarego przez grzyby chorobotwórcze. [Influence of soil tillage system, forecrop and kind of crop residue on spring barley infection by pathogenic fungi]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 53 (1): 132–137.

Małecka I., Blecharczyk A., Sawinska Z., Dytman-Hagedon M. 2011. Zdrowotność jęczmienia jarego w bezorkowych systemach uprawy roli. [Health status of spring barley in ploughless tillage systems]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (2): 867–871.

Narkiewicz-Jadko M., Gil Z., Wojciechowski W., Żmijewski M. 2008. Zdrowotność i jakość ziarna pszenicy jarej w zależności od międzyplonu i nawożenia azotem. Fragmenta Agronomica 25 (1): 251–260.

Orzech K., Marks M., Dragańska E., Stępień A. 2009. Plonowanie pszenicy ozimej w zależności od warunków pogodowych i różnych sposobów uprawy gleby średniej. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio E, Agricultura 64 (4): 122–129.

Piekarczyk M., Lemańczyk G. 2013. Wpływ nawożenia azotem na zdrowotność wybranych odmian pszenicy ozimej uprawianych na glebie lekkiej. [Effect of nitrogen fertilization on health status of some winter wheat cultivars grown on light soil]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 53 (3): 494–497.

Pląskowska E. 2005. Zdrowotność pszenicy jarej uprawianej w siewie czystym i w mieszaninach odmian. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Rozprawy CCXXXVI Rolnictwo 528: 1–142.

Townsend G.R., Heuberger J.W. 1943. Methods for estimating losses caused by diseases in fungicide experiments. Plant Disease Report 27: 340–343.

Weber R., Hryńczuk B., Runowska-Hryńczuk B., Kita W. 2001. Influence of the mode of tillage on diseases of culm base in some winter wheat varieties, oats and spring wheat. Journal of Phytopathology 149: 185–188.

Wojciechowski W. 2005. Oddziaływanie przyorywanych międzyplonów ścierniskowych i nawożenia azotem na zdrowotność roślin pszenicy jakościowej. [The influence of plowed down stubble crops and nitro gen fertilization on health of quality wheat]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 45 (2): 1197–1199.

Wojciechowski W. 2008. Następczy wpływ międzyplonów ścierniskowych na zdrowotność pszenicy uprawianej w krótkotrwałej monokulturze. [Aftercrop effect of stubble intercrops on health status of wheat growing in short-term monoculture]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (1): 381–384.

Wojciechowski W. 2009. Znaczenie międzyplonów ścierniskowych w optymalizacji nawożenia azotem jakościowej pszenicy jarej. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, 122 ss.