Progress in Plant Protection

Fifty years of potato pest control in Poland
Pięćdziesiąt lat ochrony ziemniaka przed szkodnikami w Polsce 

Magdalena Jakubowska, e-mail: m.jakubowska@iorpib.poznan.pl

Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań, Polska

Marek Mrówczyński, e-mail: m.mrowczynski@iorpib.poznan.pl

Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań, Polska

Anna Tratwal, e-mail: a.tratwal@iorpib.poznan.pl

Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań, Polska

Tomasz Erlichowski, e-mail: tom.erlich@wp.pl

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział w Boninie, Bonin 3, 76-009 Bonin, Polska
Abstract

The direction of changes that has been currently observed in treatments against Colorado potato beetle shows that new insecticides are safer for humans and the environment by reducing the dosage of active substances from 1200 g/ha of organochlorine hydrocarbons to 20–40 g/ha in new generations of products such as: pyrethroids, benzoylurea derivatives, neonicotinoids, phenylpyrazoles, carboxamides, organophosphorus, and antronilated diamides. Based on the data from 1977–2006, there was no significant difference in the protection against potato beetle, both in the number of treatments (from 1.2 to 1.5) and in the protected area (from 72 to 82%) of the potato crop in Poland. A recent study of the use of plant protection products in potato cultivation (insecticides) conducted in 2012 showed that the number of treatments varies from 1.0 to 2.0.


Kierunek zmian, jaki obserwuje się obecnie w zwalczaniu stonki pokazuje, że nowe insektycydy są bezpieczniejsze dla ludzi i środowiska, poprzez zmniejszenie dawki substancji czynnych, od 1200 g/ha węglowodorów chloroorganicznych do 20–40 g/ha w nowych generacjach: pyretroidach, pochodnych benzoilomocznika, neonikotynoidach, fenylopirazolach, karboksamidach, fosforoorganicznych i antronilowanych diamidach. Na podstawie danych z lat 1977–2006 stwierdzono, że nie było istotnego zróżnicowania w ochronie przed stonką ziemniaczaną, zarówno w liczbie zabiegów (od 1,2 do 1,5), jak i chronionej powierzchni (od 72 do 82%) uprawy ziemniaka w Polsce. Ostatnie badania zużycia środków ochrony roślin w uprawie ziemniaka (insektycydy) przeprowadzone w 2012 roku wykazały liczbę zabiegów od 1,0 do 2,0.


Key words
Colorado potato beetle; active substances; number of chemical treatments; stonka ziemniaczana; substancje czynne; liczba zabiegów chemicznych
References

Arthropod Pesticide Resistance Database 2013. http://www.pesticideresistance.com/search.php [Accessed: 02.07.2013].

 

Dzwonkowski W. 2008. Rynek skrobi ziemniaka w Polsce i w Unii Europejskiej. IERiGŻ – PIB. http://www.minrol.gov.pl/pol/content/download/21047/110833/file/ekspertyza_kwoty [dostęp: 23.04.2017].

 

Erlichowski T. 2016. Szkodniki glebowe w uprawie ziemniaka. http://www.wrp.pl/szkodniki-glebowe-w-uprawie-ziemniak/ [dostęp: 13.04.2017].

 

Erlichowski T., Robak B. 2016. Dynamika liczebności i presja mszyc, wektorów wirusów, w uprawach ziemniaka w Polsce w 2016 r. Ziemniak Polski 4: 4–10.

 

Erlichowski T., Urbanowicz J., Pawińska M. 1998. Metody aplikacji a skuteczność działania zaprawy fungicydowo-insektycydowej w uprawie ziemniaka. [Methods of application and efficacy fungicide and insecticide seed dressing]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 38 (2): 512–514.

 

Jakubowska M., Bocianowski J. 2016. Ocena pułapek feromonowych zawierających estry geranylu stosowanych do monitorowania chrząszczy z rodziny Elateridae w uprawach. [Evaluation of the geranyl esters-containing pheromone traps used for monitoring Elateridae family beetles in crops]. Przemysł Chemiczny 95 (9): 1698–1704. DOI:10.15199/62.2016.9.8.

 

Kostiw M. 2007. Apis frangulae Kaltenbach, 1845 on potato crop in 1970–2005 and the ongoing changes. [Występowanie mszycy kruszynowo-ziemniaczanej (Apis frangulae Kalt.) w uprawie ziemniaka w latach 1970–2005 i zachodzące zmiany]. Aphids and other Hemipterous Insects 13: 91–98.

 

Kostiw M. 2011. Epidemiologia chorób wirusowych ziemniaka w świetle aktualnych uwarunkowań przyrodniczych i biologicznych. Materiały Konferencji Naukowo-Szkoleniowej „Nasiennictwo i ochrona ziemniaka”. Darłówko, 19–20.05.2011, IHAR Bonin: 17–20.

 

Kostiw M., Robak B. 2008. Skład gatunkowy, termin migracji i dynamika liczebności mszyc „nieziemniaczanych” w uprawie ziemniaka w różnych rejonach kraju. [Species composition, migration period and dynamics of number of non potato colonizing aphids in different regions of Poland]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (3): 881–888.

 

Kostiw M., Robak B. 2009. Występowanie mszyc Myzus persicae (Sulz.) i Aphis nasturtii Kalt. w uprawach ziemniaka w różnych rejonach kraju. [The occurrence of aphids Myzus persicae (Sulz.) and Aphis nasturtii Kalt. in potato crop in differend region of Poland]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 49 (3): 1187–1191.

 

Kostiw M., Robak B. 2010. Presja wirusów Y, M, S i liściozwoju ziemniaka w latach 2006–2009 w Boninie. [Infection pressure of PVY, PVM, PVS and PLRV in the period 2006–2008 in Bonin]. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 256: 141–151.

 

Kostiw M., Robak B. 2012. Dynamika liczebności mszyc, wektorów wirusów, w latach 2010–2012 i zagrożenie plantacji nasiennych ziemniaka przez wirusy Y i liściozwoju w 2012 r. Ziemniak Polski 4: 18–23.

 

Kostiw M., Robak B. 2013. Presja mszyc w 2013 roku i zagrożenie plantacji nasiennych ziemniaka wirusami Y i liściozwoju. Ziemniak Polski 4: 8–13.

 

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 2013. Rejestracja insektycydów, herbicydów oraz fungicydów stosowanych w ochronie ziemniaka (wyszukiwarka). http://www.minrol.gov.pl/pol/Informacje-branzowe/Wyszukiwarka-srodkow-ochrony-roslin [dostęp: 02.07.2017].

 

Nowacki W. 2009. Stan aktualny i perspektywy produkcji ziemniaka w Polsce do 2020 roku. Studia i Raporty IUNG – PIB 14: 71–94.

 

Nowacki W. 2012. O kierunkach zmian w uprawie ziemniaka w Polsce. [On the directions of changes in potato production in Poland]. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 266: 21–35.

 

Pawińska M. 1995. The occurrence and control of the Colorado potato beetle (Leptinotarsa decemlineata Say), under Polish conditions in period 1983–1993. Insect-chemical, physiological and environmental aspects. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław: 329–332.

 

Pawińska M. 2007. Skuteczność insektycydów nowej generacji w zwalczaniu stonki ziemniaczanej Leptinotarsa decemlineata Say. [Efficacy of new generation insecticides in Colorado potato beetle control]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 47 (1): 340–347.

 

Pawińska M. 2009. Historia i kierunki ochrony plantacji ziemniaka przed głównymi agrofagami. [History and directions of potato protection against harmful agrophages]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 49 (4): 1637–1642.

 

Pawińska M., Mrówczyński M. 2000. Występowanie i zwalczanie stonki ziemniaczanej (Leptinotarsa decemlineata Say) w latach 1978–1999. [Occurrence and control of Colorado potato beetle in 1978–1999]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 40 (1): 292–299.

 

Piekarczyk K., Pruszyński S., Matysiak M. 1984. Masowy pojaw stonki ziemniaczanej (Leptinotarsa decemlineata Say) w 1983 roku, jej zwalczanie i prognoza pojawu w roku 1984. Materiały 24. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin: 229–242.

 

Pospieszny H., Borodynko N., Hasiów-Jaroszewska B. 2009. Wirus Y ziemniaka (Potato virus Y, PVY) na pomidorze szklarniowym. [Potato virus Y (PVY) on the greenhouse tomato]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 49 (3): 1327–1330.

 

Rynek ziemniaka oraz stan i perspektywy Nr 1–36. Wydawnictwo IERiGŻ, ARR, MRiGŻ. Analizy rynkowe z lat 1990–2011.

 

Sobczak J. 2013. Możliwości rotacji środków ochrony roślin w strategii zapobiegania uodporniania się agrofagów ziemniaka. [Possibilities of plant protection products rotation in strategy against spreading of resistance amongst potato pests]. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 269: 87–100.

 

Sosnowska D., Pruszyński S., Lipa J.J. 2009. Ewolucja metod i środków w zwalczaniu stonki ziemniaczanej (Leptinotarsa decemlineata Say). [Development of methods and insecticides for control of Colorado potato beetle (Leptinotarsa decemlineata Say)]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 49 (2): 565–576.

 

Tratwal A., Jakubowska M., Roik K., Wielkopolan B. 2016. Stan fitosanitarny roślin uprawnych w Polsce w roku 2015 i spodziewane wystąpienie agrofagów w 2016. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 123 ss.

 

Walczak F., Gałęzewski M., Jakubowska M., Skorupska A., Tratwal A., Wójtowicz A., Złotkowski J. 2006. Stan fitosanitarny roślin uprawnych w Polsce w roku 2006 i spodziewane wystąpienie agrofagów w roku 2007. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 96 ss.

 

Walczak F., Gałęzewski M., Jakubowska M., Skorupska A., Tratwal A., Wójtowicz A., Złotkowski J. 2008. Stan fitosanitarny roślin uprawnych w Polsce w roku 2007 i spodziewane wystąpienie agrofagów w roku 2008. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 108 ss.

 

Węgorek W. 1959. Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata Say). Prace Naukowe Instytutu Ochrony Roślin 2 (1): 7–178.

 

Węgorek P., Mrówczyński M., Wachowiak H., Pawińska M., Przybysz E. 2003. Strategia chemicznego zwalczania stonki ziemniaczanej (Leptinotarsa decemlineata Say) w Polsce. Instrukcja wdrożeniowa. Instytut Ochrony Roślin, Poznań, 28 ss. ISBN 83-916204-6-8.

 

Węgorek P., Zamojska J., Mrówczyński M. 2011. Susceptibility level of the Colorado potato beetle (Leptinotarsa decemlineata Say) to chlorpyrifos and acetamiprid in Poland and resistance mechanisms of the pest to chlorpyrifos. [Poziom wrażliwości stonki ziemniaczanej (Leptinotarsa decemlineata Say) na chloropiryfos i acetamipryd w Polsce oraz mechanizmy odporności szkodnika na chloropiryfos]. Journal of Plant Protection Research 51 (3): 279–284. DOI: https://doi.org/10.2478/v10045-011-0046-4.

 

Wróbel S. 2015. The rate of virus spread in new potato cultivars in the north of Poland. Potato Research 58 (4): 329–342. DOI: https://doi.org/10.1007/s11540-015-9308-2. 

 

Wróbel S., Robak B. 2015. Presja mszyc w Polsce w roku 2015. Ziemniak Polski 4: 12–17.

 

Zamojska J., Węgorek P., Mrówczyński M. 2010. Obecny poziom odporności na insektycydy dla wybranych gatunków owadów w Polsce. [Current status of a threat by resistance to insecticides of selected insect species in Poland]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 50 (3): 1205–1212.

Progress in Plant Protection (2017) 57: 255-265
First published on-line: 2017-11-14 08:58:51
http://dx.doi.org/10.14199/ppp-2017-040
Full text (.PDF) BibTeX Mendeley Back to list