The aim of the study was to evaluate the weed infestation in selected crops cultivated in farms in Lubelskie voivodeship in correlation to size of agricultural land. The analysis showed that the species composition of weed communities in the field of cultivated plants differed depending on the size of the farm and the crop. The fields of winter wheat were infested the most, while winter rape fields were the least. The most weeds in crops of winter rape were found in the largest farms (above 100 ha of agricultural land), respectively for wheat and rape: 108 and 88 pcs/m2, while the least undesirable species were found in farms up to 20 ha of arable land, respectively: 33 and 20 items/m2. The evaluation of diversity of segetal flora using the Shannon-Wiener diversity index and Simpson domination did not show significant differences between particular groups of farms. Due to the fact that the weed populations were dominated by several species, relatively small values of Shannon-Wiener indexes and large Simpson domains were obtained. The most numerous species of weeds, regardless of the type of crop, were: Chenopodium album, Viola arvensis, Echinochloa crus-galli, Anthemis arvensis, Apera spica-venti, Stellaria media.

Celem przeprowadzonych badań była ocena zachwaszczenia w uprawie wybranych gatunków roślin w gospodarstwach zróżnicowanych powierzchnią użytków rolnych położonych w województwie lubelskim. Przeprowadzona analiza wykazała, że skład gatunkowy zbiorowisk chwastów w łanie uprawianych roślin różnił się w zależności od wielkości gospodarstwa oraz rośliny uprawnej. Najbardziej zachwaszczone były łany pszenicy ozimej, natomiast najmniej rzepaku ozimego. Najwięcej chwastów w łanach roślin uprawnych form ozimych stwierdzono w gospodarstwach największych obszarowo (powyżej 100 ha UR), odpowiednio dla pszenicy i rzepaku: 108 i 88 szt./m2, natomiast najmniej gatunków niepożądanych stwierdzono w gospodarstwach do 20 ha użytków rolnych, odpowiednio: 33 i 20 szt./m2. Ocena różnorodności biologicznej flory segetalnej za pomocą wskaźników różnorodności Shannona-Wienera i dominacji Simpsona nie wykazała znacznych różnic pomiędzy poszczególnymi grupami gospodarstw. Ze względu na to, że populacje chwastów były zdominowane przez kilka gatunków uzyskano stosunkowo małe wartości wskaźników Shannona-Wienera i duże wskaźników dominacji Simpsona. Najliczniej występującymi gatunkami chwastów niezależnie od gatunku rośliny uprawnej były: Chenopodium album, Viola arvensis, Echinochloa crus-galli, Anthemis arvensis, Apera spica-venti, Stellaria media.

farms; dominance index; diversity; weed communities; gospodarstwa; indeks dominacji; różnorodność; zbiorowiska chwastów

Adamiak E. 2007. Struktura zachwaszczenia i produktywność wybranych agrocenoz zbóż ozimych i jarych w zależności od systemu następstwa roślin i ochrony łanu. Rozprawy i Monografie 129, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn, 146 ss.

Domaradzki K., Kieloch R., Rola H. 2003. Skuteczność herbicydów w zależności od dawki i fazy rozwojowej chwastów. [The effectiveness of herbicides in correlation to dose and growth stage of weeds]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 43 (1): 109–114.

Feledyn-Szewczyk B. 2012. Ocena różnorodności zbiorowisk segetalnych w roślinach uprawianych w wybranych gospodarstwach ekologicznych w województwie lubelskim. [The assessment of the diversity of weed flora communities in crops cultivated in selected organic farms in Lublin province]. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 57 (3): 63–72.

Feledyn-Szewczyk B., Duer I. 2007. Zachwaszczenie pszenicy jarej uprawianej w ekologicznym systemie produkcji w porównaniu z innymi systemami produkcji rolnej. [Weed infestation in spring wheat cultivated in organic crop production system in comparison with other crop production systems]. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 52 (3): 40–44.

Gołębiowska H. 2007. Chwasty – źródła zachwaszczenia, zbiorowiska, szkodliwość, metody ograniczania zachwaszczenia. W: „Integrowana produkcja roślinna. Zagadnienia wybrane” (J. Podleśny, red.). Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Puławy, 212 ss.

Janczak-Tobaszewska D., Tyburski J. 1999. Zachwaszczenie pszenicy jarej i ziemniaków w gospodarstwach ekologicznych i konwencjonalnych. W: „Porównanie ekologicznych i konwencjonalnych gospodarstw rolnych w Polsce” (M. Górny, red.). Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa, 54 ss.

Kapeluszny J., Haliniarz M. 2010. Niektóre gatunki ruderalne zadomowione w uprawach na terenie województwa lubelskiego. [Some ruderal weeds settled in the crops in the Lublin region]. Fragmenta Agronomica 27 (2): 70–78.

Kwiatkowski C. 2009. Struktura zachwaszczenia i produkcyjność biomasy pszenicy ozimej oraz chwastów w zależności od systemu następstwa roślin i sposobu pielęgnacji. [Weed infestation structure and biomass productivity of winter wheat and weeds depending on crop sequence system and protection method]. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio E, Agricultura 64 (3): 69–78.

Orzech K., Rychcik B., Stępień A. 2011. Wpływ sposobów uprawy roli na zachwaszczenie i plonowanie jęczmienia jarego. [The influence of tillage systems on weed infestation and yield of spring barley]. Fragmenta Agronomica 28 (2): 63–70.

Rola H. 2002. Ekologiczne i produkcyjne aspekty ochrony roślin przed chwastami. Pamiętnik Puławski 130 (2): 635–645.

Rola H., Rola J. 2002. Progi szkodliwości chwastów w programach decyzyjnych ochrony roślin zbożowych. [Thresholds for weeds in decision support system programs in plant protection]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 42 (1): 332–339.

Stupnicka-Rodzynkiewicz E., Stępnik K., Dąbkowska T., Łabza T. 2004. Różnorodność zbiorowisk chwastów w uprawach zbóż w Beskidach. [Diversity of cereal crops weed communities in the Beskidy mountains]. Fragmenta Agronomica 4 (84): 45–53.

Wesołowski M., Kwiatkowski C., Harasim E. 2005. Wpływ zmniejszonych dawek niektórych herbicydów na plonowanie i zachwaszczenie pszenicy ozimej. [The influence of reduced dose of some herbicides on yielding and weed infestation of winter wheat]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 45 (2): 1194–1196.

Woźnica Z. 2008. Herbologia. Podstawy biologii, ekologii i zwalczania chwastów. PWRiL, Poznań, 432 ss.

Zanin G., Mosca G., Catizone P. 1992. A profile of the potential flora in maize fields of the Po val-ley. Weed Research 32 (5): 407–418. DOI: 10.1111/j.1365-3180.1992.tb01902.x.

Ziętara W., Zieliński M. 2016. Polskie gospodarstwa roślinne na tle gospodarstw wybranych krajów. [Polish crop farms at the background of farms from selected countries]. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 2 (347): 73–95.