The aim of the study was to evaluate the weed infestation in selected crops cultivated on farms of different arable area in Wielkopolska voivodeship. The assessments of species weed composition and abundance of each species were performed. The structure of weed communities in the cultivated crops was assessed using two ecological indicators: Shannon-Wiener index (H’) and Simpson domination index (SI). The analysis showed that the species composition of weed communities in the field of cultivated plants differed depending on the farm size and the crop species. The variety of segetal flora associated with crop plants was higher in species of winter forms than spring ones. The weed infestation occurred the most in the fields of triticale and wheat, while the least in barley and cereal mixture. The most weeds in the winter crops were found on the largest farms, while the lowest on the farms up to 20 ha of arable land. The assessment of biological diversity of segetal flora revealed differences between particular groups of farms. The most numerous species of weeds were: Chenopodium album, Centaurea cyanus, Anthemis arvensis, Apera spica-venti, Galium aparine, Fallopia convolvulus and Echinochloa crus-galli.

Celem przeprowadzonych badań była ocena zachwaszczenia w uprawie wybranych gatunków roślin w gospodarstwach zróżnicowanych powierzchnią użytków rolnych położonych w województwie wielkopolskim. Badania obejmowały ocenę składu gatunkowego chwastów oraz liczebności poszczególnych gatunków. Zróżnicowanie zbiorowisk chwastów określono z wykorzystaniem wskaźników ekologicznych, do których zalicza się wskaźnik Shannona-Wienera i wskaźnik różnorodności Simpsona. Przeprowadzona analiza wykazała, że skład gatunkowy zbiorowisk chwastów w łanie uprawianych roślin różnił się w zależności od wielkości gospodarstwa oraz gatunku rośliny uprawnej. Różnorodność flory segetalnej towarzyszącej roślinom uprawnym była większa w gatunkach form ozimych niż jarych. Najbardziej zachwaszczony był łan pszenżyta i pszenicy, natomiast najmniej jęczmienia i mieszanki zbożowej. Najwięcej chwastów w łanach ozimych form roślin uprawnych stwierdzono w gospodarstwach największych obszarowo, natomiast najmniej w gospodarstwach do 20 ha użytków rolnych. Ocena różnorodności biologicznej flory segetalnej wykazała różnice pomiędzy poszczególnymi grupami gospodarstw. Najliczniej występującymi gatunkami chwastów były taksony: Chenopodium album, Centaurea cyanus, Anthemis arvensis, Apera spica-venti, Galium aparine, Fallopia convolvulus oraz Echinochloa crus-galli.

Berbeć A., Radzikowski P., Stalenga J., Feledyn-Szewczyk B., Hajdamowicz I., Stańska M. 2013. Ocena różnorodności flory segetalnej i owadów prostoskrzydłych w zbożach ozimych uprawianych w systemie ekologicznym i konwencjonalnym. [An assessment of weed flora and orthopteran diversity in winter cereals cultivated in organic and conventional systems]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 13 (4): 5–16.

Bojarszczuk J., Podleśny J., Nowak J. 2018. Ocena różnorodności zbiorowisk segetalnych w łanach roślin uprawnych w wybranych gospodarstwach w województwie lubelskim. [The assessment of the diversity of weed flora communities in crops cultivated in selected farms in Lubelskie voivodeship]. Progress in Plant Protection 58 (3): 216–223. DOI: 10.14199/ppp-2018-029.

Dobrzański A. 2007. Wpływ regulowania zachwaszczenia roślin ogrodniczych na różnorodność biologiczną. [The impact of weed management in horticultural crops on biodiversity]. Zeszyty Naukowe Wydziału Ogrodniczego, Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Skierniewicach 7: 61–75.

Dobrzański A. 2009. Biologiczne i agrotechniczne aspekty regulowania zachwaszczenia. Ekspertyza. Instytut Warzywnictwa, Skierniewice. Publikacja dostępna w serwisie: www.agengpol.pl, 24 ss.

Dobrzański A., Adamczewski K. 2009. Wpływ walki z chwastami na bioróżnorodność agrofitocenoz. [The influence of weed control on agrophytocenosis biodiversity]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 49 (3): 982–995.

Duer I. 2002. Znaczenie chwastów i strategia ich ograniczania w gospodarstwie ekologicznym. W: Rolnictwo ekologiczne szansą na polską specjalność. Materiały szkoleniowe 86/02: 21–26, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Puławy.

Feledyn-Szewczyk B. 2012. Ocena różnorodności zbiorowisk segetalnych w roślinach uprawianych w wybranych gospodarstwach ekologicznych w województwie lubelskim. [The assessment of the diversity of weed flora communities in crops cultivated in selected organic farms in Lublin province]. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 57 (3): 63–72.

Feledyn-Szewczyk B., Duer I. 2006. Efektywność metod regulacji zachwaszczenia w jęczmieniu jarym uprawianym w różnych systemach produkcji. [Effectiveness of weed regulation methods in spring barley cultivated in different crop production systems]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 46 (1): 45–52.

Giera A. 2012. Bioróżnorodność w wybranych gospodarstwach rolnych zlokalizowanych na obszarach szczególnie narażonych. [Biodiversity on farms located in nitrate vulnerable zones]. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego 2: 79–103.

Gołębiowska H. 2012. Problemy ograniczania chwastów wieloletnich w uproszczonej uprawie kukurydzy w warunkach Dolnego Śląska. [Problems with the control of perennial weeds in a simplified cultivation system of maize crops in the conditions of Lower Silesia]. Progress in Plant Protection 52 (3): 556–562. DOI: 10.14199/ppp-2012-096.

Gołębiowska H., Snopczyński T., Domaradzki K., Rola H. 2015. Zmiany w zachwaszczeniu kukurydzy w południowo-zachodnim rejonie Polski w latach 1963–2013. [Changes in weed infestation in corn crops in southwestern region of Poland in 1963–2013 years]. Progress in Plant Protection 55 (3): 327–339. DOI: 10.14199/ppp-2015-057.

GUS 2018. Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2018. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 453 ss.

Idziak R., Woźnica Z. 2009. Ocena efektywności adiuwantów olejowego i mineralnego w mieszaninach herbicydów Callisto 100 SC i Maister 310 WG stosowanych w ochronie kukurydzy. [Evaluation of efficacy of oil and mineral adjuvants added to mixtures of herbicides Callisto 100 SC and Maister 310 WG applied in maize]. Acta Scientiarum Polonorum, Agricultura 8 (1): 17–26.

Liszka-Podkowa A., Sowiński J. 2009. Skuteczność różnych metod odchwaszczania kukurydzy oraz pobranie makropierwiastków przez chwasty. [Efficacy of different weed control methods in maize and macronutrients uptake by weeds]. Fragmenta Agronomica 26 (3): 109–117.

Orzech K., Rychcik B., Stępień A. 2011. Wpływ sposobów uprawy roli na zachwaszczenie i plonowanie jęczmienia jarego. [The influence of tillage systems on weed infestation and yield of spring barley]. Fragmenta Agronomica 28 (2): 63–70.

Rola H., Rola J. 2002. Progi szkodliwości chwastów w programach decyzyjnych ochrony roślin zbożowych. [Thresholds for weeds in decision support system programs in plant protection]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 42 (1): 332–339.

Sobiech Ł., Idziak R., Skrzypczak G., Szulc P., Grzanka M. 2018. Bioróżnorodność zachwaszczenia w uprawie kukurydzy na glebie płowej. [Biodiversity of weed flora in maize on lessive soil]. Progress in Plant Protection 58 (4): 282–287. DOI: 10.14199/ppp-2018-039.

Staniak M., Księżak J., Bojarszczuk J. 2011. Zachwaszczenie kukurydzy w ekologicznym systemie uprawy. [Weed infestation of maize cultivated in organic farming]. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 56 (4): 123–128.

Stupnicka-Rodzynkiewicz E., Stępnik K., Dąbkowska T., Łabza T. 2004. Różnorodność zbiorowisk chwastów w uprawach zbóż w Beskidach. [Diversity of cereal crops weed communities in the Beskidy mountains]. Fragmenta Agronomica 4 (84): 45–53.

Waligóra H., Skrzypczak W., Szulc P. 2009. Wpływ sposobu pielęgnacji na zachwaszczenie kukurydzy cukrowej. [Influence of sweet maize cultivation method on the weed infestation]. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 54 (4): 148–152.

Woźnica Z. 2008. Herbologia. Podstawy biologii, ekologii i zwalczania chwastów. Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Poznań, 430 ss. ISBN 978-83-09-99007-9.

Zanin G., Mosca G., Catizone P. 1992. A profile of the potential flora in maize fields of the Po valley. Weed Research 32 (5): 407–418. DOI: 10.1111/j.1365-3180.1992.tb01902.x.