The aim of the study was to learn about the quantitative and species status of fungi living on rhododendrons (Rhododendron L.) of the Botanic Garden of the Jagiellonian University in Cracow and the Arboretum of the Warsaw University of Life in Rogów, which reduce the decorative value of leaves and contribute to the development of disease symptoms. Mycological analysis showed that on the leaves taken from R. dauricum, R. fortunei, R. catawbiense, R. brachycarpum and R. makinoi species of rhododendron there ware groups of pathogenic and saprotrophic fungi. Species of Pestalotiopsis sydowiana, Alternaria alternata, Penicillium expansum and Epicoccum nigrum dominated on the samples. Although the micromycetes communities differed in species composition and number of colonies, on both sites a comparable degree of plant colonisation by fungi was found.

Celem badań było poznanie stanu ilościowego i gatunkowego grzybów bytujących na różanecznikach (Rhododendron L.) w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Arboretum Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Rogowie, obniżających walory dekoracyjne liści oraz przyczyniających się do wywoływania objawów chorobowych. Na podstawie analizy mykologicznej wykazano, że na liściach pobranych z różanecznika dahurskiego (R. dauricum), różanecznika Fortune’a (R. fortunei), różanecznika katawbijskiego (R. catawbiense), różanecznika krótkoowocowego (R. brachycarpum) i różanecznika Makina (R. makinoi) bytował kompleks grzybów patogenicznych i saprotroficznych, wśród których dominowały: Pestalotiopsis sydowiana, Alternaria alternata, Penicillium expansum i Epicoccum nigrum. Na obydwu stanowiskach stwierdzono porównywalny ilościowy stopień zasiedlenia roślin przez grzyby, aczkolwiek zbiorowiska micromycetes różniły się między sobą składem gatunkowym.

micromycetes; fungi; Ericaceae; lesf spots; necrosis; grzyby; plamistości liści; nekroza

Bonio J., Drzewiecka L. 2016. Grzyby na liściach różanecznika Smirnowa Rhododendron smirnowii Grant. Materiały konferencyjne V Konferencji Naukowej „Nowe patogeny i choroby roślin”. Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice, 6 kwietnia 2016, s. 11.

Bonio J., Duda K. 2014. Grzyby w fyllosferze bagna zwyczajnego Ledum palustre. Materiały konferencyjne IV Konferencji Naukowej „Nowe patogeny i choroby roślin”. Skierniewice, 8 kwietnia 2014, s. 11.

Booth C. 1966. The genus Cylindrocarpon. Mycological Papers 104, 56 ss.

Booth C. 1971. The Genus Fusarium. Commonwealth Mycological Institute, Kew, Surrey, England, 237 ss.

Braun U., Takamatsu S. 2000. Phylogeny of Erysiphe, Microphaera, Uncinula (Erysiphaceae) and Cystotheca, Podosphaera, Sphaerotheca (Cystotheceae) inferred from rDNA ITS sequences – some taxonomic sequences. Schlechtendalia 4: 1–33.

Czekalski M. 2008. Wrzosy, wrzośce i inne rośliny wrzosowate. Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 236 ss. ISBN 978-83-09-01032-6.

Czekalski M., Aniśko T. 2004. Mączniak prawdziwy na różaneczniku żółtym – Rhododendron luteum Sweet. [Powdery mildew on Pontic azalea – Rhododendron luteum Sweet]. Erica Polonica. Rocznik Roślin Wrzosowatych 15: 39–42.

Domsch K.H., Gams W., Anderson T.H. 1980. Compendium of Soil Fungi. Academic Press, London, New York, Toronto, Sydney, San Francisco, 860 ss.

Duda K., Bonio J. 2014. Nekroza liści żurawiny wielkoowocowej Oxycoccus macrocarpus (Ait.) Pers. Materiały konferencyjne IV Konferencji Naukowej „Nowe patogeny i choroby roślin. Skierniewice, 8 kwietnia 2014, s. 15.

Ellis M.B. 1971. Dematiaceous Hyphomycetes. Commonwealth Mycological Institute, Kew, Surrey, England, 608 ss.

Ellis M.B., Ellis J.P. 1987. Microfungi on Land Plants. An Identification Handbook. Cromm Helm Ltd., London, Sydney, 818 ss.

Guba E.F. 1961. Monograph of Monochaetia and Pestalotia. Harvard University Press, Cambridge, 342 ss.

Hopkins K.E., McQuilken M.P. 2000. Characteristics of Pestalotiopsis associated with hardy ornamental plants in the UK. European Journal of Plant Pathology 106: 77–85. DOI: 10.1023/A:1008776611306

Ing B. 2000. Microsphaera azalea, the perfect stage of rhododendron mildew in England. Mycologist 14 (4): 165.

Inman A.J., Cook R.T.A., Beales P.A. 2000. A contribution on the identity of rhododendron powdery mildew in Europe. Journal of Phytopathology 148 (1): 17–27. DOI: 10.1046/j.1439-0434.2000.00456.x

Keith L.M., Velasquez M.E., Zee F.T. 2006. Identification and characterization of Pestalotiopsis spp. causing scab disease of guava, Psidium guajava, in Hawaii. Plant Disease 90 (1): 16–23. DOI: 10.1094/PD-90-0016

Kita W., Mazurek J. 2003. Skład gatunkowy fyllosfery różaneczników w Ogrodzie Botanicznym we Wrocławiu i w Arboretum w Wojsławicach. Erica Polonica 14: 25–36.

Kowalik M. 2008. Fungi and fungi-like Oomycetes isolated from affected leaves of rhododendron. [Grzyby i organizmy grzybopochodne Oomycetes wyizolowane z porażonych liści różanecznika]. Acta Mycologica 43 (1): 21–27.

Kowalik M. 2009. Bioróżnorodność grzybów występujących w fyllosferze różanecznika zimozielonego Rhododendron L. [Biodiversity of fungi occurring in phyllosphere of evergreen rhododendron (Rhododendron L.)]. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 539 (1): 341–348.

Kowalik M., Bonio J. 2016. Grzyby w fyllosferze delecji kantabryjskiej. Materiały konferencyjne V Konferencji Naukowej „Nowe patogeny i choroby roślin”. Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice, 6 kwietnia 2016, s. 26.

Kowalik M., Bonio J., Duda K. 2014a. Micromycetes na liściach roślin wrzosowatych Ericaceae. W: Grzyby – organizmy kluczowe dla życia na Ziemi. [Fungi – key players in ecosystem functions]. Warsztaty Polskiego Towarzystwa Mykologicznego, Łódź-Spała. Polskie Towarzystwo Mykologiczne, Warszawa: 92–93. ISBN 978-83-940504-0-5. DOI: 10.13140/RG.2.1.1494.2241

Kowalik M., Bonio J., Duda-Franiak K. 2015. Micromycetes on ericaceous plant leaves. Acta Mycologica 50 (1): 1055. DOI: 10.5586/am.1055

Kowalik M., Duda K., Bonio J. 2014b. Zamieranie liści Chamaedaphne północna Chamaedaphne calyculata (L.) Moench. Materiały konferencyjne IV Konferencji Naukowej „Nowe patogeny i choroby roślin”. Skierniewice, 8 kwietnia 2014, s. 25.

Kowalik M., Kierpiec B., Bonio J., Żołna M. 2011a. Plamistości i nekrozy na liściach azalii Rhododendron L. w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. s. 278–281. W: Fitopatologia: zdrowe rośliny – zdrowi ludzie. [Phytopathology: healthy plants – healthy people]. Bydgoszcz, 20–22 września 2011. Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy, 448 ss. ISBN 978-83-60775-31-8.

Kowalik M., Kierpiec B., Bonio J., Żołna M. 2011b. Fungi inhabiting spots and necroses on the leaves of azaleas (Rhododendron) in the Botanical Garden of the Jagiellonian University. [Grzyby zasiedlające plamistości i nekrozy na liściach azalii (Rhododendron) w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego]. Phytopathologia 62: 41–48.

Kowalik M., Muras P. 2007. Grzyby zasiedlające opadłe liście różanecznika. [Fungi occurring on the fallen leaves of rhododendron]. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 333, Ogrodnictwo 41: 69–73.

Kowalik M., Muras P., Jurczyk A. 2007/2008. Grzyby obniżające walory dekoracyjne liści różanecznika. Erica Polonica 18: 7–12.

Kowalik M., Muras P., Kierpiec B., Żołna M. 2010a. Zdrowotność liści różaneczników zawsze zielonych Rhododendron L. [The leaf health of te leaves of the evergreen rhododendron Rhododendron L.]. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 551: 117–123.

Kowalik M., Muras P., Żołna M., Kierpiec B. 2010b. Grzyby wyosobnione z nekrotycznych plam na liściach różaneczników zawsze zielonych Rhododendron L. [Fungi isolated from necrotic spots on the leaves of evergreen rhododendrons Rhododendron L.]. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 554: 49–55.

Kowalik M., Oliwa A., Paliga A. 2006. Choroby różaneczników (Rhododendron L.) na terenach zieleni Krakowa. Erica Polonica 17: 33–41.

Kuzdraliński A., Paterek A., Gierasimiuk N. 2014. Charakterystyka grzybów z rodzaju Fusarium oraz nowoczesne metody ich identyfikacji. Nauki Przyrodnicze 2 (4): 4–18.

Lebeda A., Sedlarova M., Jankovsky L., Shin H.D. 2007. First report of rhododendron powdery mildew on Rhododendron spp. in the Czech Republic. Plant Pathology 56 (2): 354. DOI: 10.1111/j.1365-3059.2007.01542.x

Łabanowski G., Orlikowski L., Soika G., Wojdyła A., Korbin M. 2001. Ochrona roślin wrzosowatych. Plantpress, Kraków, 77 ss.

Orlikowski L.B., Ptaszek M., Trzewik A., Orlikowska T., Wojtkowska M. 2010. Występowanie Phytophthora spp. w wodzie i chorobotwórczość wybranych izolatów P. citricola dla roślin. [Occurrence of Phytophthora spp. in water and pathogenicity of chosen isolates of Phytophthora citricola for plants]. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 554: 159–164.

Rifai M.A. 1969. A revision of the genus Trichoderma. Mycological Papers 116, 56 ss.

Shin H.D., Mulenko W. 2004. The record of Erysiphe azalea (Erysiphales) from Poland and its anamorph. Mycobiology 32 (3): 105–109.

Suchorzyńska M., Misiewicz A. 2009. Mikotoksynotwórcze grzyby fitopatogeniczne z rodzaju Fusarium i ich wykrywanie technikami PCR. [Mycotoxigenic phythopathogenic fungi of Fusarium genus and their identification by PCR techniques]. Postępy Mikrobiologii 48 (3): 221–230.

Sutton B.C. 1980. The Coelomycetes. Fungi Imperfecti with Pycnidia Acervuli and Stromata. Commonwealth Mycological Institute, Kew, Surrey, England, 696 ss.

Werner M. 1998. Choroby odglebowe różanecznika. Ochrona Roślin 6: 12–13.

Werner M., Karolewski Z. 2010. The occurrence of powdery mildew on deciduous Rhododendron in Poland. [Występowanie mączniaka prawdziwego na rododendronach o liściach opadających w Polsce]. Phytopathologia 57: 31–38.

Werner M., Kwaśna H. 1998. Choroby pędów i liści różanecznika. Ochrona Roślin 8: 10–11.

Żołna M., Kierpiec-Baran B., Kowalik M. 2013. The diversity of fungi colonizing necrotic inflorescence buds of rhododendron (Rhododendron L.). [Różnorodność grzybów zasiedlających obumarłe pąki kwiatostanowe różanecznika zawsze zielonego (Rhododendron L.)]. Acta Agrobotanica 66 (2): 79–84. DOI: 10.5586/aa.2013.025