Celem pracy było porównanie wyników produkcyjno-ekonomicznych trzech odmian ziemniaka jadalnego (Eurostar, Jurek i Mazur) z uwzględnieniem dwóch różnych sposobów pielęgnacji plantacji przed chwastami. Pierwszy sposób ochrony obejmował tylko zabiegi mechaniczne – obredlanie wykonane trzy razy: 2-krotne obredlanie przed wschodami i 1-krotne obredlanie połączone z opielaczem. Drugi sposób pielęgnacji plantacji obejmował dwukrotne obredlanie i natychmiast po ostatnim obredleniu – na około 7 dni przed ukazaniem się pierwszych wschodów roślin ziemniaka (BBCH 00–08) wykonano zabieg chemiczny z użyciem herbicydu w dawce 1,5 l/ha, zawierającego dwie substancje czynne: chlomazon (60 g/l) i metrybuzynę (233 g/l). Materiał badawczy stanowiły plony bulw trzech odmian ziemniaka jadalnego pochodzące z dwuletniego doświadczenia polowego (2021–2022). Obliczono wartość produkcji, koszty produkcji oraz nadwyżkę bezpośrednią dla badanych odmian ziemniaka w ujęciu średnio dla dwóch lat badań (2021–2022). Zabiegi mechaniczno-chemiczne zapewniły zarówno większe plony uprawianych odmian, jak i większą nadwyżkę bezpośrednią.

The aim of this study was to compare the production-economic results of three edible potato cultivars (Eurostar, Jurek and Mazur) taking into account two different ways of plantation care against weeds. The first way of protection included only mechanical treatments – weeding was performed three times: twice weeding before emergence and once weeding combined with harrowing. The second method of plantation care included double dunging and application of a plant protection product – herbicide, the active substance of which is clomazone (60 g/l) and metribuzin (233 g/l). Before emergence, weeding was applied twice and immediately after the last weeding – about 7 days before the appearance of the first potato plant emergence (BBCH 00–08) a chemical treatment with the herbicide at a dose of 1.5 l/ha was performed. The research material consisted of tubers of three edible potato cultivars from a two-year field experiment (2021–2022). Production value, cultivation costs and gross margin were calculated for the three tested edible potato varieties (Eurostar, Jurek and Mazur) on average for the two years of the study (2021–2022). Mechanical and chemical treatments provided both higher yields of all cultivars and a level of gross margin.

Badowski M., Domaradzki K., Filipiak K., Franek M., Gołębiowska H., Kieloch R., Kucharski M., Rola H., Rola J., Sadowski J., Sekutowski T., Zawerbny T. 2001. Metodyka doświadczeń biologicznej oceny herbicydów, bioregulatorów i adiuwantów. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, Puławy, 167 ss.

Gałecka A., Cyburt A. 2020. The efficiency of production factors on agriculrural farms of the Visehrad Group. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing 24 (73): 70–80. DOI: 10.22630/PEFIM.2020.24.73.28

Ginter A., Zarzecka K., Gugała M. 2022. Effect of herbidice and biostimulants on production and economics results of edible potato. Agronomy 12 (6): 1409–1418. DOI: 10.3390/agronomy12061409

Jarecki W., Bobrecka-Jamro D. 2013. Zużycie środków do produkcji rolniczej w Polsce w kontekście retardacji przemian rolniczej przestrzeni produkcyjnej. [The consumption of basic production means in Polish agriculture in respect to sustainable development of agriculture and rural areas]. Inżynieria Ekologiczna 34: 121–128.

Kapka-Skrzypczak L., Cyranka M., Biliński P., Kruszewski M. 2012. Pestycydy w rolnictwie światowym – przegląd wybranych badań. [Pesticides across the world’s agriculture – an overview of chosen research]. Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka 3: 8–11.

Kierzek R., Korbas M., Matyjaszczyk E., Mrówczyński M., Rosada J., Tratwal A., Węgorek P. 2015. Kodeks dobrej praktyki ochrony roślin. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 37 ss.

Komisja Europejska 2022. Ograniczenie stosowania pestycydów na rzecz bardziej zrównoważonego rolnictwa. Oficjalna strona Komisji Europejskiej: https://cordis.europa.eu/article/id/91919-limiting-pesticide-use-for-more-sustainable-agriculture/pl [dostęp: 10.12.2022].

Kuhar T., McCullough P. 2022. New chemistry pesticides for management of potato pests. s. 389–411. W: Sustainable Management of Potato Pesta and Diseases (S.K. Chakrabarti, S. Sharma, M.A. Shah, red.). Springer, Germany, 493 ss.

Lenartowicz T. 2022. Lista opisowa odmian roślin rolniczych 2022. Ziemniak. Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, Słupia Wielka, 40 ss.

Mystkowska I., Baranowska A., Zarzecka K., Gugała M., Lipiecki M. 2016. Opłacalność produkcji ziemniaka dla przemysłu skrobiowego w gospodarstwie indywidualnym. [Profitability of starch potato cultivation for the agri-food industry in an individual holding]. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Seria Administracja i Zarządzanie 110: 103–112.

Mystkowska I., Zarzecka K., Gugała M., Sikorska A. 2022. Profitability of using herbicide and herbicide with biostimulators in potato production. Journal of Ecological Engineering 23 (4): 223–227. DOI: 10.12911/22998993/146687

Parzonko A. 2017. Kalkulacje rolnicze jako ważne źródło informacji ekonomicznych – metodyka ich sporządzania w Polsce i Niemczech. [Economic calculations for agricultural activities as an important source of information – methodology of their making in Poland and Germany]. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego 2: 33–46.

Piwowar A. 2012. Postęp w dziedzinie chemicznej ochrony roślin i jego determinanty w Polsce. [Progress in the field of chemical plant protection in Poland and its determinants]. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego 12 (27): 138–148.

Piwowar A. 2018. The consumption of mineral fertilizers and herbicides in Poland against the background of the European Union. Scientific Journal Warsaw University of Life Science 18 (1): 194–202. DOI: 10.22630/PRS.2018.18.1.18

Podleśny J., Smytkiewicz K. 2022. Zużycie chemicznych środków ochrony roślin w wybranych gospodarstwach rolnych województwa zachodniopomorskiego. [Use of chemical plant protection products in the farms of Zachodniopomorskie Voivodeship]. Progress in Plant Protecion 62 (1): 17–26. DOI: 10.14199/ppp-2022-003

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 października 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej ziemniaków (Dz.U. z dnia 19 listopada 2003 r.).

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin (Dz.U. 2013 poz. 505).

Roztropowicz S. 1999. Metodyka obserwacji, pomiarów i pobierania prób w agrotechnicznych doświadczeniach z ziemniakiem. Praca zbiorowa. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików, Oddział Jadwisin, 50 ss.

Shaw M., Topno S. 2022. Pesticides use in potato cultivation. International Journal of Health Sciences 6 (S2): 5668–5675. DOI: 10.53730/ijhs.v6nS2.6443

Skarżyńska A. 2017. Koszty i dochodowość. [The costs and the profitability]. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 2 (351): 178–203. DOI: 10.30858/zer/83028

Skarżyńska A., Jabłoński K. 2016. Koszty jednostkowe i dochody wybranych produktów rolnych w 2014 roku – wyniki badań w systemie Agrokoszty. [Unit costs and income of selected agricultural products in 2014 – results from the Agrocoast system]. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 2 (347): 162–180. DOI: 10.5604/00441600.1203396

Stobiecki S. 2016. Metoda chemiczna. s. 111–126. W: Metody ochrony w integrowanej ochronie roślin (S. Pruszyński, red.). Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Poznaniu, Poznań, 148 ss.

Trętowski J., Wójcik R. 1991. Metodologia doświadczeń rolniczych. Wydawnictwa Uczelniane WSRP, Siedlce, 538 ss.

Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz.U. 2013 poz. 455).

Zarzecka K., Gugała M., Grzywacz K. 2019. Opłacalność stosowania zabiegów mechanicznych, herbicydów i biostymulatorów w uprawie ziemniaka odmiany Bartek. [The profitability of using mechanical treatments, herbicides and biostimulants in the cultivation of the edible potato cultivar Bartek]. Progress in Plant Protection 59 (2): 88–92. DOI: 10.14199/ppp-2022-002

Zarzecka K., Gugała M., Mystkowska I., Sikorska A. 2022a. Efektywność ekonomiczna stosowania różnych metod pielęgnacji i odżywiania roślin ziemniaka przy pomocy biostymulatorów. [Economic effectiveness of using various methods of care and nutrition of potato plants with the use of biostimulants]. Progress in Plant Protection 62 (1): 11–16. DOI: 10.14199/ppp-2022-002

Zarzecka K., Gugała M., Ginter A., Mystkowska I., Sikorska A. 2022b. Skuteczność chwastobójcza zabiegów mechaniczno-chemicznych z aplikacją biostymulatorów w uprawie Solanum tuberosum L. s. 57. W: Materiały Konferencyjne „Polskie rolnictwo w obliczu Europejskiego Zielonego Ładu”. Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Siedlce, 4–6 września 2022, 59 ss.