In recent years around 17% of all cereal crop area is cultivated with variety and species mixtures. Modern plant protection methods need to be compliant with concept of integrated production and control whose premise needs to be economically profitable, environmentally-friendly and socially accepted. Field experiments with spring barley varieties were carried out at two localities in 2010–2013. Based on the obtained results usefulness of five spring barley varieties to compose two- and three-way mixtures, yielding and yield stability were evaluated. To assess the suitability of varieties in mixtures comparative analysis of actual and expected yields in two- and three-way mixtures were performed.

W ostatnich latach około 17% ogólnego areału upraw zbożowych zajmowały mieszanki, zarówno międzygatunkowe, jak i między-odmianowe. Systemy ochrony roślin muszą być zgodne z ideą rolnictwa integrowanego, którego założeniem jest ochrona roślin korzystna ekonomicznie, przyjazna środowisku, jak i akceptowana społecznie. Na podstawie wyników z doświadczenia ścisłego z odmianami jęczmienia jarego, które przeprowadzono w latach 2010–2013 w dwóch miejscowościach, oszacowano przydatność pięciu odmian jęczmienia jarego do komponowania mieszanek dwu- i trzyskładnikowych. Odmiany jęczmienia jarego wysiano w siewie czystym oraz we wszystkich możliwych mieszankach dwu- i trzyskładnikowych. W pracy oceniano plonowanie, stabilność plonowania oraz przydatność odmian do uprawy w zasiewach mieszanych. Do oszacowania przydatności odmian w zasiewach mieszanych zastosowano analizę porównawczą plonów rzeczywistych i oczekiwanych w mieszankach dwuskładnikowych i trzyskładnikowych. 

Allard R.W., Adams J. 1969. Population studies in predominantly self-pollinating species. XIII. Intergenotypic competition and population structure in barley and wheat. The American Naturalist 103: 620–645.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21.10.2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów (Dz. Urz. UE L 309/71 z dnia 24.11.2009 r.).

Finckh M.R., Gacek E.S., Goyeau H., Lannou Ch., Merz U., Mundt C.C., Munk L., Nadziak J., Newton A.C., de Vallavieille-Poppe C., Wolfe M.S. 2000. Cereal variety and species mixtures in practice, with emphasis on disease resistance. Agronomie 20: 813–837.

Gacek E. 2000. Wykorzystanie różnorodności genetycznej roślin w zwalczaniu chorób roślin uprawnych. [Utilization of genetical diversity to control the diseases of cultivated plants]. Postępy Nauk Rolniczych 5: 17–25.

Gacek E., Czembor H.J., Nadziak J. 1996. Wpływ zróżnicowania genetycznego w mieszaninach i mieszankach zbożowych na rozwój chorób i plonowanie. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 200: 203–209.

Gacek E., Czembor H.J., Nadziak J. 1997. Zastosowanie mieszanin odmian do poprawy zdrowotności oraz wysokości plonowania pszenicy ozimej. [The use of cultivar mixtures for improving disease resistance and yield in winter wheat]. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 201: 81–83.

Knott E.A., Mundt C.C. 1990. Mixing ability analysis of wheat cultivar mixture under diseased and non-diseased conditions. Theoretical and Applied Genetics 80: 313–320.

Nadziak J., Tratwal A. 2012. Określenie przydatności odmian do uprawy w zasiewach mieszanych pszenicy ozimej. [Usefulness of winter wheat varieties for mixtures]. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 264: 49–54.

Noworolnik K. 2000. Mieszanki zbożowo-strączkowe w systemie rolnictwa zrównoważonego. Pamiętnik Puławski 120 (2): 325–329.

Michalski T., Kowalik I., Idziak R., Horoszkiewicz-Janka J. 2004. Mieszanki jako ekologiczna metoda uprawy zbóż. Wybrane zagadnienia ekologiczne we współczesnym rolnictwie. Monografia. Państwowy Instytut Maszyn Rolniczych, Poznań: 28–36.

Szempliński W., Budzyński W. 2011. Cereal mixtures in polish scientific literature in the period 2003–2007. Review article. Acta Scientiarum Polonorum, Agricultura 10 (2): 127–140.

Tratwal A., Gacek E. 2010. Znaczenie odmian odpornych na choroby i systemów różnicowania uprawy w integrowanej ochronie jęczmienia ozimego i jarego. s. 30–34. W: „Integrowana produkcja jęczmienia jarego” (M. Korbas, M. Mrówczyński, red.). Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 140 ss.

Tratwal A., Law J., Philpott H., Horwell A., Garner J. 2007a. The possibilities of reduction of winter barley chemical protection by growing variety mixtures. Part I. Effect on powdery mildew level. Journal of Plant Protection Research 47 (1): 65–77.

Tratwal A., Law J., Philpott H., Horwell A., Garner J. 2007b. The possibilities of reduction of winter barley chemical protection by growing variety mixtures. Part II. Effect on yield. Journal of Plant Protection Research 47 (1): 79–86.

Tratwal A., Walczak F. 2010. Powdery mildew (Blumeria graminis) and pest occurrence reduction in spring cereals mixtures. Journal of Plant Protection Research 50 (3): 372–377.

Trenbath B.R. 1974. Biomass productivity of mixtures. Advances in Agronomy 26: 171–210.

Węgrzyn S. 1989. Wyznaczanie wartości cech mierzalnych w warunkach interakcji genotypowo-środowiskowej. [Estimation of measurable traits under conditions of the genotype-environment interaction]. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 198 (382): 50–60.

Wolfe M.S. 1990. Intra-crop diversification: disease, yield and quality. Monograph. British Crop Protection Council 45: 105–114.

Wolfe M.S., Lannou C., Pope C., Finckh M.R., Munk L., Merz U., Valenghi D., Gacek E. 1997. Variety mixtures in theory and practice. Cost Action 817. Compiled by Working Group 2. INRA-Grignon-France, May 1997, 15 pp.