The paper presents analysis on availability of chemical products to protect oil radish, millet, serradella, phacelia and clover in Poland and other European Union member states that belong to the Central Registration Zone. Based on the data from the years 2015 and 2016, it was found that availability of products registered to protect analyzed crops is insufficient. In some member states there are no protection possibilities at all or protection against particular pest groups is not available. Significant differences among active substances available in individual member states are difficult to explain by the diversity of natural conditions. Among the analyzed group of member states Belgium and Poland represent the worst availability of protection of examined crops, while comparatively good situation has been observed in Czech Republic and Germany.

W artykule przeanalizowano dostępność środków chemicznych do ochrony rzodkwi oleistej, prosa, seradeli, facelii oraz koniczyny, w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej należących do Centralnej Strefy Rejestracyjnej. Na podstawie danych pochodzących z lat 2015 i 2016 stwierdzono, że dostępność środków służących ochronie analizowanych upraw jest niewystarczająca. W wielu państwach całkowicie brakuje możliwości ochrony, albo możliwości ochrony przed poszczególnymi grupami organizmów szkodliwych. Uwagę zwraca ogromne zróżnicowanie dostępnych substancji czynnych pomiędzy państwami, które trudno wytłumaczyć zróżnicowaniem warunków przyrodniczych. W analizowanej grupie państw najmniejsze możliwości ochrony upraw rolniczych miały Belgia i Polska, natomiast stosunkowo najlepszą dostępność środków miały Czechy i Niemcy.

Dobrzański A., Adamczewski K. 2013. Niechemiczne metody zwalczania chwastów – stan obecny i perspektywy. s. 55–96. W: „Współczesna inżynieria rolnicza – osiągnięcia i nowe wyzwania”. Tom III (R. Hołownicki, M. Kuboń, red.). Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej, Drukrol S.C., Kraków, 443 ss.

Głowacki G., Kierzek R., Banaszak H., Bubniewicz P. 2006. Zastosowanie mechanicznych i chemicznych metod oraz roślin okrywowych i mulczu w ograniczaniu zachwaszczenia. [Weed control by combined mechanical and chemical methods as well as using cover crops and mulch]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 46 (1): 25–32.

Kierzek R., Głowacki G., Kaczmarek S. 2008. Mechanical methods of weed control in winter oilseed rape. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 53 (3): 138–141.

Łabanowski G. 2016. Analiza możliwości integrowanej ochrony wybranych roślin ogrodniczych dla upraw małoobszarowych. Streszczenie prac wykonanych w 2016 roku. http://www.inhort.pl/files/program_wieloletni/PW_2015_2020_IO/spr_2016/2.3_2016_Streszczenie.pdf [dostęp: 23.05.2017].

Łozowicka B., Jankowska M., Hrynko I., Kaczyński P. 2016. Removal of 16 pesticide residues from strawberries by washing with tap and ozone water, ultrasonic cleaning and boiling. Environmental Monitoring and Assessment 188: 51. DOI: 10.1007/s10661-015-4850-6.

Matyjaszczyk E. 2012. Aktualne możliwości ochrony wybranych upraw małoobszarowych w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej. [Current possibilities of selected minor crops protection in Poland and other European Union countries]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 52 (1): 167–173. DOI: 10.14199/ppp-2012-032.

Matyjaszczyk E. 2013. Dostępność środków ochrony roślin dla upraw małoobszarowych i jej konsekwencje w świetle struktury rolnej w Polsce. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu 15 (2): 215–220.

Matyjaszczyk E., Dobrzański A. 2015. Ochrona rabarbaru (Rheum raponticum L.) przed chwastami w Polsce i innych krajach. [Weed management in rhubarb (Rheum raponticum L.) in Poland and other countries]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 55 (4): 466–471. DOI: 10.14199/ppp-2015-077.

Matyjaszczyk E., Dobrzański A. 2016. Zachwaszczenie upraw szpinaku i problemy z jego ograniczaniem. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego 2 (84): 103–113.

Matyjaszczyk E., Sobczak J. 2017. Common EU registration rules and their effects on the availability of diverse plant protection products: A case study from oilseed rape and potato in 5 Member States. Crop Protection 96: 258–264. DOI: 10.1016/j.cropro. 2017.06.006.

Rejestr środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu zezwoleniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. https://bip.minrol.gov.pl/Informacje-Branzowe/Produkcja-Roslinna/Ochrona-Roslin/Rejestr-Srodkow-Ochrony-Roslin [dostęp: 23.05.2017].

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 marca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zastosowań małoobszarowych środka ochrony roślin. Dz. U. 2017 poz. 640.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG. Dz. Urz. UE L 309/1 z 24.11.2009.

Walorczyk S., Kopeć I., Szpyrka E. 2016. Pesticide residue determination by gas chromatography-tandem mass spectrometry as applied to food safety assessment on the example of some fruiting vegetables. Food Analytical Methods 9 (5): 1155–1172. DOI: 10.1007/s12161-015-0292-6.