Progress in Plant Protection

Assessment of the use of pheromone traps for catching click beetles in potato crops
Ocena wykorzystania pułapek feromonowych do odłowów chrząszczy sprężykowatych w uprawach ziemniaka

Magdalena Jakubowska, e-mail: m.jakubowska@iorpib.poznan.pl

Instytut Ochrony Roślin - Państwowy Instytut Badawczy, Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań, Polska

Jan Bocianowski, e-mail: jan.bocianowski@up.poznan.pl

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań, Polska

Tomasz Erlichowski, e-mail: tomasz.erlichowski@agricopolska.pl

Agrico Polska Sp. z o.o., Staromiejska 7A, 84-300 Lębork, Polska

Jolanta Kowalska, e-mail: j.kowalska@iorpib.poznan.pl

Instytut Ochrony Roślin - Państwowy Instytut Badawczy, Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań, Polska
Streszczenie

Damage to potato crops caused by feeding of click beetles larvae usually ranges from 5 to 25%. On unprotected and ecological plantations, more than 50% of damaged tubers are noted. The aim of the study was to determine the species composition of Elateridae beetles caught and the dynamics of their occurrence on potato plantations. The beetles were caught using pheromone traps. The differences in the dynamics of occurrence of adult beetles between two research locations were also determined. The research was carried out in 2010–2012 in two potato plantations located in Poland, i.e. in the West Pomeranian Voivodeship and in the Subcarpathian Voivodeship. All caught beetles were marked in total to four Elateridae species belonging to the genus Agriotes spp. The results obtained after analysing the variance indicate a significant diversity in the individual years of research in the numbers of only Agriotes lineatus. The highest numbers of individuals of this species were observed in 2010 (average 62.5) and 2011 (average 82.08). Agriotes obscurus appeared less frequently in the study. On average, the highest number of individuals of this species were observed in the second year of the study (49.5).

 

Szkody w uprawach ziemniaka spowodowane żerowaniem larw sprężykowatych wynoszą zwykle od 5 do 25%. Na plantacjach niechronionych i ekologicznych notowanych jest powyżej 50% uszkodzonych bulw. Celem badań było określenie składu gatunkowego odłowionych chrząszczy Elateridae oraz dynamiki ich występowania na plantacjach ziemniaka. Chrząszcze odławiano za pomocą pułapek feromonowych. Określono również różnice w dynamice występowania osobników dorosłych między dwoma lokalizacjami badawczymi. Badania przeprowadzono w latach 2010–2012, w dwóch lokalizacjach uprawy ziemniaków w Polsce, tj. w województwie zachodniopomorskim i podkarpackim. Wszystkie odłowione chrząszcze oznaczono łącznie do czterech gatunków Elateridae należących do rodzaju Agriotes spp. Wyniki uzyskane po przeprowadzeniu analizy wariancji wskazują na istotne zróżnicowanie w poszczególnych latach badań w liczebności jedynie Agriotes lineatus. Największą liczebność osobników tego gatunku obserwowano w latach 2010 (średnio 62,5) i 2011 (średnio 82,08). Mniej licznie w doświadczeniu występował Agriotes obscurus. Średnio najwięcej osobników z tego gatunku obserwowano w drugim roku doświadczeń (49,5).

Słowa kluczowe
click beetles; pheromone traps; monitoring; potato; Agriotes spp.; sprężyki; pułapki feromonowe; ziemniak
Referencje

Benefer C.M., Knight M.E., Ellis J.E., Hicks H., Blackshaw R.P. 2012. Understanding the relationship between adult and larval Agriotes distributions: The effect of sampling method, species identification and abiotic variables. Applied Soil Ecology 53: 39–48. DOI: 10.1016/j.apsoil.2011.11.004

 

Bereś P., Gaj R., Grzebisz W., Kaniuczak Z., Mrówczyński M., Paradowski A., Pruszyński G., Pruszyński S., Siódmiak J., Sulewska H., Tekiela A., Wachowiak H. 2007. Integrowana produkcja kukurydzy (Z. Kaniuczak, S. Pruszyński, red.). Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 78 ss. ISBN 978-83-89867-16-2.

 

Boczek J. 1988. Nauka o szkodnikach roślin uprawnych. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa, 432 ss.

 

Buchholz L. 2008. Sprężyki (Coleoptera: Elateridae, Eucnemidae, Throscidae) rezerwatu leśno-stepowego „Bielinek” nad Odrą – charakterystyka i geneza fauny. [The click-beetles (Coleoptera: Elateridae, Eucnemidae, Throscidae) on the forest-steppe nature reserve“Bielinek” on the Odra river – characteristics and origin of the fauna]. Wiadomości Entomologiczne 27 (4): 195–258.

 

Erlichowski T. 2007. Nowe metody monitorowania i zwalczania szkodników glebowych (ze szczególnym uwzględnieniem drutowców – Elateridae) w uprawach ziemniaka. Wieś Jutra 2 (103): 1−3.

 

Erlichowski T. 2008. Znaczenie gospodarcze oraz czynniki warunkujące rozwój i szkodliwość szkodników glebowych w uprawie ziemniaka. Wieś Jutra 2 (119): 1–3.

 

Erlichowski T. 2009. Nowe metody wykrywania obecności sprężykowatych (Coleoptera: Elateridae) w uprawach ziemniaka z wykorzystaniem pułapek przynętowych i feromonowych. [New methods for detecting the presence of Elateridae (Coleoptera: Elateridae) in potato crops using pheromone and bait traps]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 49 (4): 1691–1696.

 

Erlichowski T. 2010. Zwalczanie szkodników glebowych w uprawie ziemniaka – co nowego? [Soil pest control in potato cultivation – what’s new?]. Ziemniak Polski 20 (2): 42–45.

 

Erlichowski T. 2011. Zwalczanie drutowców (Coleoptera: Elateridae) w ziemniakach z wykorzystaniem środka zawierającego chloropiryfos. [Control of wireworms (Coleoptera: Elateridae) in potatoes using a chlorpyrifos-containing agent]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (3): 1355–1358.

 

Erlichowski T. 2014. Ochrona plantacji ziemniaka przed szkodnikami glebowymi. Komunikat. [Protection of potato plantations against soil pests statement]. Ziemniak Polski 1: 25–28.

 

Furlan L., Di Bernardo A., Maini S., Ferrari R., Boriani L., Boriani M., Nobili P., Bourlot G., Turcji A., Vacante V., Monsignore C., Figlioli G., Tóth M. 2001. First practical results of click beetle trapping with pheromone traps in Italy. Proceedings of XXI IWGO Conference, Legnaro, Italia, 27 Octobre–3 Novembre 2001: 277–282.

 

Furlan L., Tóth M. 2007. Occurrence of click beetle pest spp. (Coleoptera, Elateridae) in Europe as detected by pheromone traps: survey results of 1998–2006. IOBC/WPRS Bulletin 30 (7): 19–25.

 

GenStat 2007. GenStat Release 10 Reference Manual. Lawes Agricultural Trust, Rothamsted, UK.

 

Hicks H., Blackshaw R.P. 2008. Differential responses of three Agriotes click beetle species to pheromone trap. Agricultural and Forest Entomology 10 (4): 443–448. DOI: 10.1111/j.1461-9563.2008.00397.x

 

Jakubowska M., Bocianowski J. 2014. Odłowy sprężykowatych z rodzaju Agriotes spp. przy użyciu pułapek feromonowych w celu sygnalizacji zagrożenia. [Trapping of the Agriotes spp. (Coleoptera: Elateridae) with pheromone traps for the signaling risks]. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio E, 69 (3): 54–64.

 

Jakubowska M., Bocianowski J., Nowosad K. 2018. Seasonal fluctuation of Agriotes lineatus, A. obscurus and A. sputator click beetles caught using pheromone traps in Poland. Plant Protection Science 54 (2): 118–127. DOI: 10.17221/39/2016-PPS

 

Kapsa J., Mrówczyński M., Erlichowski T., Gawińska-Urbanowicz H., Matysek K., Osowski J., Pawińska M., Urbanowicz J., Wróbel S. 2014. Ochrona ziemniaka zgodna z zasadami integrowanej ochrony roślin. Cz. II. Metoda zrównoważonej chemicznej ochrony ziemniaka. [Potato protection according to the principles of integrated pest management Part II. Sustainable method of chemical potato protection]. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 273: 145–159.

 

Landl M., Furlan L., Glauninger J. 2010. Seasonal fluctuation of Agriotes spp. (Coleoptera: Elateridae) at two sites in Austria and the efficiency of bait trap designs for monitoring wireworm populations in the soil. Journal of Plant Diseases Protection 117 (6): 268–272. DOI: 10.1007/BF03356372

 

Mangen M., Landl M., Glauninger J. 2011. Agriotes species: comparison of species composition in pheromone trap catches with larval bait trap catches at the same site. IOBC/WPRS Bulletin 66: 535–537.

 

Mrówczyński M., Pruszyński G., Wachowiak H., Bereś P. 2007. Nowe zagrożenia upraw rolniczych przez szkodniki ze szczególnym uwzględnieniem kukurydzy. [New endangerment of agricultural crops by pests with specially consideration of maize]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 47 (1): 323–330.

 

Neuchoff D., Sufyan M. 2008. Potentials for wireworm control in organic farming. Abstracts of Proceedings EAPR Conference of Brasov, Romania, 6–10 July 2008, s. 297.

 

Parker W.E., Howard J.J. 2001. The biology and management of wireworms (Agriotes spp.) on potato with particular reference to the U.K. Agricultural and Forest Entomology 3 (2): 85–98. DOI: 10.1046/j.1461-9563.2001.00094.x

 

Piekarczyk K. 1993. Metody sygnalizacji i prognozowania pojawu chorób i szkodników roślin. W: Instrukcja dla służby ochrony roślin z zakresu prognoz, sygnalizacji i rejestracji (S. Pruszyński, red.). Cz. II (1–2). Instytut Ochrony Roślin, Poznań, 123 ss.

 

Pusz M., Bawoł S., Jakubowska M. 2013. Efektywność odłowów gatunków z rodzin Noctuidae i Elateridae za pomocą pułapek feromonowych w powiecie olsztyńskim, w latach 2011–2012. [The effectiveness catches of Noctuidae and Elateridae families with pheromone traps in Olsztyn district, in 2011–2012]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 53 (4): 697–703. DOI: 10.14199/ppp-2013-008

 

Sufyan M., Neuhoff D., Furlan L. 2011. Assessment of the range of attraction of pheromone traps to Agriotes lineatus and Agriotes obscurus. Agricultural and Forest Entomology 13 (3): 313–319. DOI: 10.1111/j.1461-9563.2011.00529.x

 

Tarnawski D. 2000. Fauna Polski/Fauna Poloniae. Elateridae – Sprężykowate (Insecta: Coleoptera). Cz. I. Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Warszawa, 235 ss.

 

Tóth M., Furlan L., Yatsynin V.G., Ujváry I., Szurukán I., Imrei Z., Tolasch T., Francke W., Jossi W. 2003. Identification of pheromones and optimization of bait composition for click beetle pests (Coleoptera: Elateridae) in Central and Western Europe. Pest Management Science 59 (4): 417–425. DOI: 10.1002/ps.629

 

Tratwal A., Strażyński P., Bereś P., Korbas M., Danielewicz J., Jajor E., Horoszkiewicz-Janka J., Jakubowska M., Roik K., Baran M., Wielkopolan B., Kubasik W., Klejdysz T., Węgorek P., Zamojska J., Dworzańska D., Barłóg P. 2018. Poradnik sygnalizatora ochrony bobowatych drobnonasiennych. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 245 ss. ISBN 978-83-64655-41-8.

 

Trepashko L., Ilyuk O. 2012. Monitoring feromonowy sprężykowatych jako podstawa do prognozowania szkód i celowości zabiegów chemicznych. [Pheromone monitoring of click beetles as a basis of elaters harmfulness forecast and sustainable insecticide application]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 52 (4): 859–863. DOI: 10.14199/ppp-2012-148

 

Walczak F., Bandyk A., Jakubowska M., Roik K., Tratwal A., Złotkowski J. 2011. Stan fitosanitarny roślin uprawnych w Polsce w roku 2010 i spodziewane wystąpienia agrofagów w roku 2011. Instytut Ochrony Roślin, Poznań, 110 ss. ISSN 1898–7419.

 

Walczak F., Bandyk A., Jakubowska M., Roik K., Tratwal A., Wielkopolan B., Złotkowski J. 2012. Stan fitosanitarny roślin uprawnych w Polsce w roku 2011 i spodziewane wystąpienia agrofagów w roku 2012. Instytut Ochrony Roślin, Poznań, 122 ss. ISSN 1898–7419.

 

Walczak F., Bandyk A., Jakubowska M., Roik K., Tratwal A., Wielkopolan B., Złotkowski J. 2013. Stan fitosanitarny roślin uprawnych w Polsce w roku 2012 i spodziewane wystąpienia agrofagów w roku 2013. Instytut Ochrony Roślin, Poznań, 120 ss. ISSN 1898–7419.

Progress in Plant Protection (2020) 60: 239-246
Data pierwszej publikacji on-line: 2020-08-31 11:44:11
http://dx.doi.org/10.14199/ppp-2020-025
Pełny tekst (.PDF) BibTeX Mendeley Powrót do listy