Stokłosa żytnia (Bromus secalinus L.) jest chwastem jednoliściennym, zagrażającym uprawom zbóż. Producenci w Polsce mają ograniczone możliwości chemicznego zwalczania tego rzadkiego gatunku zawężone do stosowania substancji czynnych z grupy inhibitorów ALS. Efektem tego może być uodpornianie się stokłosy żytniej na herbicydy. Celem badań była sygnalizacja zagrożenia potencjalnie odpornymi biotypami stokłosy żytniej na Dolnym Śląsku. We wstępnych testach biologicznych oceniano skuteczność trzech substancji czynnych (sulfosulfuron, propoksykarbazon sodu oraz piroksysulam). Wśród 20 analizowanych biotypów tylko jeden wykazywał wrażliwość na wszystkie substancje czynne. Najwięcej biotypów potencjalnie odpornych stwierdzono w przypadku zastosowania sulfosulfuronu. Zagrożenie odpornością na herbicydy nasilało się w zachodniej części województwa dolnośląskiego oraz ograniczało się do pól z tradycyjną uprawą roli.

Rye brome (Bromus secalinus L.) is a species of monocotyledonous weed, threatening cereal crops. Producers in Poland have limited possibilities of chemical control of this rare species by active substances from ALS inhibitor group. It may result in resistance of rye brome onto herbicides. The aim of the study was signalling the threat of potentially resistant biotypes of rye brome in Lower Silesia. The efficacy of three active substances (sulfosulfuron, propoxycarbazone-sodium and pyroxysulam) was evaluated in biological tests. Among 20 analysed biotypes, only one showed susceptible to all active substances. The highest number of potentially resistant biotypes was found for sulfosulfuron. The threat of resistance to herbicides increased in the western part of the Lower Silesian Voivodeship and decreased in the fields with conventional tillage.

Adamczewski K., Matysiak K., Kierzek R., Kaczmarek S. 2019. Significant increase of weed resistance to herbicides in Poland. Journal of Plant Protection Research 59 (2): 139–150. DOI: 10.24425/jppr.2019.129293

Arslan Z.F. 2018. Decrease in biodiversity in wheat fields due to changing agricultural practices in five decades. Biodiversity and Conservation 27: 3267–3286. DOI: 10.1007/s10531-018-1608-9

Baucom R.S. 2019. Evolutionary and ecological insights from herbicide-resistant weeds: what have we learned about plant adaptation, and what is left to uncover? New Phytologist 223 (1): 69–82. DOI: 10.1111/nph.15723

Baza Środków Ochrony Roślin. https://www.ior.poznan.pl/baza/ [dostęp: 04.10.2021].

Calha I., Rocha F., Ruiz-Santaella J.P., Cruz-Hipolito H. 2008. Two decades of herbicide resistance in the Iberian Peninsula. Journal of Plant Diseases and Protection, Special Issue 21: 79–84.

GUS 2020. Użytkowanie gruntów i powierzchnia zasiewów w 2019 roku. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rolnictwo-lesnictwo/rolnictwo/uzytkowanie-gruntow-i-powierzchnia-zasiewow-w-2019-roku,8,15.html [dostęp: 04.10.2021].

Heap I. 2021. The International Herbicide-Resistant Weed Database. Online. www.weedscience.org [dostęp: 05.10.2021].

Kącki Z., Szczęśniak E., Czarniecka M. 2011. Bromus secalinus (Poaceae) na Dolnym Śląsku – występowanie i zagrożenia. [Bromus secalinus (Poaceae) in Lower Silesia – occurrence and threats]. Acta Botanica Silesiaca, Supplementum 1: 66–68.

Massa D., Kaiser Y.I., Andújar-Sánchez D., Carmona-Alférez R., Mehrtens J., Gerhards R. 2013. Development of a geo-referenced database for weed mapping and analysis of agronomic factors affecting herbicide resistance in Apera spica-venti L. Beauv. (silky windgrass). Agronomy 3 (1): 13–27. DOI: 10.3390/agronomy3010013

Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. 2006. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Instytut Botaniki Polskiej Akademii Nauk, Kraków, 99 ss. ISBN 83-89648-38-5.

Moss S.R., Perryman S.A.M., Tatnell L.V. 2007. Managing herbicide-resistant blackgrass (Alopecurus myosuroides) theory and practice. Weed Technology 21: 300–309. DOI: 10.1614/WT-06-087.1

Moss S., Ulber L., den Hoed I. 2019. A herbicide resistance risk matrix. Crop Protection 115: 13–19. DOI: 10.1016/j.cropro.2018.09.005

Parylak D., Pytlarz E., Kuc P., Tendziagolska E., Wacławowicz R. 2020. Zagrożenie wyczyńcem polnym (Alopecurus myosuroides) odpornym na herbicydy w południowo-zachodniej Polsce. s. 129. W: Streszczenia 60. Sesja Naukowa Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego „Międzynarodowy Rok Zdrowia Roślin”. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 11–13.02.2020, 216 ss.

Peterson M.A., Collavo A., Ovejero R., Shivrain V., Walsh M.J. 2018. The challenge of herbicide resistance around the world: a current summary. Pest Management Science 74 (10): 2246–2259. DOI: 10.1002/ps.4821

Stankiewicz-Kosyl M., Haliniarz M., Wrochna M., Synowiec A., Wenda-Piesik A., Tendziagolska E., Sobolewska M., Domaradzki K., Skrzypczak G., Łykowski W., Krysiak M., Bednarczyk M., Marcinkowska K. 2021. Herbicide resistance of Centaurea cyanus L. in Poland in the context of its management. Agronomy 11 (10): 1954. DOI: 10.3390/agronomy11101954

Stankiewicz-Kosyl M., Synowiec A., Haliniarz M., Wenda-Piesik A., Domaradzki K., Parylak D., Wrochna M., Pytlarz E., Gala-Czekaj D., Marczewska-Kolasa K., Marcinkowska K., Praczyk T. 2020. Herbicide resistance and management options of Papaver rhoeas L. and Centaurea cyanus L. in Europe: a review. Agronomy 10 (6): 874. DOI: 10.3390/agronomy10060874

Ulber L., Rissel D. 2018. Farmers’ perspective on herbicide-resistant weeds and application of resistance management strategies: results from a German survey. Pest Management Science 74 (10): 2335–2345. DOI: 10.1002/ps.4793

Varah A., Ahodo K., Coutts S.R., Hicks H.L., Comont D., Crook L., Hull R., Neve P., Childs D.Z., Freckleton R.P., Norris K. 2020. The costs of human-induced evolution in an agricultural system. Nature Sustainability 3 (1): 63–71. DOI: 10.1038/s41893-019-0450-8

Vijayarajan V.B.A., Forristal P.D., Cook S.K., Staples J., Schilder D., Hennessy M., Barth S. 2020. First report on assessing the severity of herbicide resistance to ACCase inhibitors pinoxaden, propaquizafop and cycloxydim in six Avena fatua populations in Ireland. Agronomy 10 (9): 1362. DOI: 10.3390/agronomy10091362

Zalecenia ochrony roślin na lata 2020/21 T. II. Zboża ozime. 2020. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 548 ss.