Celem pracy była ocena składu gatunkowego mykobioty zasiedlającej wybrane gatunki roślin objęte ochroną gatunkową na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. Badania prowadzono w sezonie wegetacyjnym 2024 na 12 gatunkach roślin, z których pobrano liście z objawami plamistości. Na podstawie analiz morfologicznych i molekularnych wyizolowano łącznie 41 taksonów grzybów. Najliczniej reprezentowanymi gatunkami były Alternaria alternata oraz Cladosporium pseudocladosporioides. Uzyskane wyniki wskazują na po­trzebę wdrożenia stałego monitoringu fitopatologicznego w ochronie siedlisk i gatunków chronionych, co może mieć istotne znaczeniew kontekście utrzymania ich zdrowotności i bioróżnorodności.

The aim of the study was to assess the species composition of the mycobiota inhabiting selected legally protected plant species in Wigry National Park. The research was conducted during the 2024 growing season and included 12 plant species from which leaves with leaf spot symptoms were collected. Based on morphological and molecular analyses a total of 41 fungal taxa were isolated. The most abun­dant species were Alternaria alternata and Cladosporium pseudocladosporioides. The results highlight the necessity of implementing constant phytopathological monitoring as an essential component of habitat and species protection strategies, which may be crucial for preserving plant health and biodiversity.

Aumentado H.D.R., Seco M.N., Corbita V., Calabon M.S., Bulasag A., Balendres M.A. 2024. Plant pathogenic Paramyrothecium species: distribution, biology, epidemiology and disease management. European Journal of Plant Pathology 170 (2): 437–449. DOI: 10.1007/s10658-024-02911-3

Aydoğdu M., Kurbetli İ., Sülü G., Kaymak S. 2023. First record of Cladosporium species causing leaf spots on globe artichoke (Cynara scolymus). Australasian Plant Pathology 52 (2): 529–537. DOI: 10.1007/s13313-023-00939-3

Bahram M., Netherway T. 2022. Fungi as mediators linking organisms and ecosystems. FEMS Microbiology Reviews 46 (2): 1–16. DOI: 10.1093/femsre/fuab058

Bensch K., Braun U., Groenewald J.Z., Crous P.W. 2012. The genus Cladosporium. Studies in Mycology 72 (1): 1–401. DOI: 10.3114/sim0003

Buja I., Sabella E., Monteduro A.G., Chiriacò M.S., De Bellis L., Luvisi A., Maruccio G. 2021. Advances in plant disease detection and monitoring: from traditional assays to in-field diagnostics. Sensors 21 (6): 2129. DOI: 10.3390/s21062129

Delisle-Houde M., Dionne A., Demers F., Tweddell R.J. 2024. Cladosporium fruit rot of raspberry caused by Cladosporium pseu­docladosporioides in the Québec province. Plant Disease 108 (2): 526. DOI: 10.1094/PDIS-08-23-1657-PDN

Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992).

Heo J.-I., Oh J.Y., Lee D.-H. 2021. First report of leaf spot disease caused by Cladosporium pseudocladosporioides on Morus alba in South Korea. Journal of Forest and Environmental Science 37 (4): 338–340. DOI: 10.7747/JFES.2021.37.4.338

Islam M.T. 2022. Current status and future prospects of Cladosporium sp., a biocontrol agent for sustainable plant protection. Bio­control Science 27 (4): 185–191. DOI: 10.4265/bio.27.185

Jiao W., Liu X., He S. 2022. Establishing an ecological monitoring system for national parks in China: A theoretical framework. Ecological Indicators 143: 109414. DOI: 10.1016/j.ecolind.2022.109414

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Re­gionów – Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 – Przywracanie przyrody do naszego życia (COM(2020) 380 final z 20.5.2020).

Mahaffee W.F., Thiessen L.D., King K.M., Choudhury R.A. 2024. Detection and monitoring of plant pathogens and pests. Phyto­Frontiers 4 (1): 3–4. DOI: 10.1094/PHYTOFR-02-24-0005-FI

Menzies J.G. 1993. A strain of Trichoderma viride pathogenic to germinating seedlings of cucumber, pepper and tomato. Plant Pathology 42 (5): 784–791. DOI: 10.1111/j.1365-3059.1993.tb01565.x

Nicosia M.G., Mosca R., Mercurio R., Schena L. 2015. Dieback of Pinus nigra seedlings caused by a strain of Trichoderma viride. Plant Disease 99 (1): 44–49. DOI: 10.1094/PDIS-04-14-0433-RE

Pitt J.I., Hocking A.D. 2009. Fungi and Food Spoilage. Springer, New York, 520 ss. ISBN 978-0-387-92206-5.

Piwoni A. 2013. Grzyby występujące na cebulach szafirka armeńskiego (Muscari armeniacum) uprawianego w okolicach Puław. [Fungi occurring on the bulbs of grape hyacinth (Muscari armeniacum) grown near Puławy]. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin, Sectio EEE, 23 (1): 1–7.

Pusz W. 2009. Fungi from seeds of Amaranthus spp. [Grzyby zasiedlające nasiona roślin rodzaju Amaranthus]. Phytopathologia 54: 15–21.

Pusz W., Baturo-Cieśniewska A., Patejuk K., Zwijacz-Kozica T. 2019. Ocena zdrowotności liści rdestowca ostrokończystego (Reynoutria japonica Houtt.) w wybranych lokalizacjach Tatrzańskiego Parku Narodowego i Wigierskiego Parku Narodowego. [Evaluation of health conditions of leaves of Japanese knotweed (Reynoutria japonica Houtt.) in selected locations of Tatra National Park and Wigry National Park]. Progress in Plant Protection 59 (1): 27–31. DOI: 10.14199/ppp-2019-004

Pusz W., Patejuk K., Kaczmarek-Pieńczewska A. 2022. Mykobiota porażonych organów niecierpka drobnokwiatowego (Impatiens parviflora DC.) w Wigierskim Parku Narodowym. [Mycobiota of infected organs of small balsam (Impatiens parviflora DC.) seeds in Wigry National Park]. Progress in Plant Protection 62 (1): 37–43. DOI: 10.14199/ppp-2022-005

Pusz W., Patejuk K., Kaczmarek-Pieńczewska A., Romański M. 2020. Przyczynek do poznania zjawiska zgryzania niecierpka drobnokwiatowego (Impatiens parviflora DC.) przez jelenia europejskiego (Cervus elaphus elaphus L.) w Wigierskim Parku Narodowym. Acta Scientiarum Polonorum Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria 19 (4): 217–224. DOI: 10.17306/J. AFW.2020.4.23

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. 2014.1409).

Soliman M.S. 2020. Characterization of Paramyrothecium roridum (Basionym Myrothecium roridum) causing leaf spot of straw­berry. Journal of Plant Protection Research 60 (2): 141–149. DOI: 10.24425/jppr.2020.133308

Watanabe T. 2010. Pictorial Atlas of Soil and Seed Fungi. Morphologies of Cultured Fungi and Key to Species. Third Edition. CRC Press, Washington, 426 ss. ISBN 978-14-398-04-19.

Withee P., Haituk S., Senwanna C., Karunarathna A., Tamakaew N., Pakdeeniti P., Suwannarach N., Kumla J., Suttiprapan P., Tay­lor P.W.J., Samarakoon M.C., Cheewangkoon R. 2022. Identification and pathogenicity of Paramyrothecium species associated with leaf spot disease in northern Thailand. Plants 11 (11): 1445. DOI: 10.3390/plants11111445

Woudenberg J.H.C., Seidl M.F., Groenewald J.Z., de Vries M., Stielow J.B., Thomma B.P.H.J., Crous P.W. 2015. Alternaria sec­tion Alternaria: Species, formae speciales or pathotypes? Studies in Mycology 82: 1–21. DOI: 10.1016/j.simyco.2015.07.001

Yan H., Mi Y., Man Z., Lv P., Guo L., Huo J., Sang M., Zang H., Cheng Y. 2024. First report of leaf spot disease caused by Clado­sporium pseudocladosporioides on Lonicera caerulea in Heilongjiang Province, China. Plant Disease 108 (9): 2928. DOI: 10.1094/PDIS-05-24-1140-PDN