Ze względu na toksyczność metaldehydu wobec organizmów niebędących celem zwalczania oraz planowane wycofanie tej substancjiz aktualnie stosowanych moluskocydów, podjęto próbę znalezienia innych substancji czynnych, przydatnych w ochronie roślin przed ślimakami nagimi. W warunkach laboratoryjnych oceniano skuteczność działania wybranych substancji czynnych insektycydów, które zastosowano w formie granulatów przeciwko Arion vulgaris Moquin-Tandon, 1855. W testach określano ich wpływ na śmiertelność oraz stopień uszkodzeń roślin rzepaku. Najwyższą skuteczność w działaniu letalnym wykazały metaldehyd (58,3%) i acetamipryd (25%). Natomiast abamektyna wykazała wysokie działanie antyfidantne. Przy jej zastosowaniu uszkodzenia roślin rzepaku wynosiły 11,5%,w porównaniu do próby kontrolnej (73,4%). Wyniki potwierdzają przydatność abamektyny jako alternatywnego środka ochrony roślin przed ślimakami.

Due to the toxicity of metaldehyde to non-target organisms and its planned withdrawal from currently used molluscicides, an attempt was made to identify alternative active substances useful for protecting plants against terrestrial slugs. Under laboratory conditions, the efficacy of selected insecticide active substances was evaluated when applied in granulated form against Arion vulgaris Moquin-Tandon, 1855. The tests assessed their impact on slug mortality and the extent of damage to oilseed rape plants. The highest lethal efficacy was observed for metaldehyde (58.3%) and acetamiprid (25%). In contrast, abamectin demonstrated strong anti-feeding activity. When abamectin was applied, damage to oilseed rape plants was 11.5%, compared to 73.4% in the control sample. The results confirm the usefulness of abamectin as an alternative plant protection agent against slugs.

Airey W.J., Henderson I.F., Pickett J.A., Scott G.C., Stephenson J.W., Woodcock C.M. 1989. Novel chemical approaches to mollusc control. s. 301–307. W: Slugs and Snails in World Agriculture, Monograph 41 (I.F. Henderson, red.). British Crop Protection Council, Thornton Heath.

Ali A.M., El Roby A.S.M., Hassan H.M. 2020. Controlling the chocolate banded snail, Eobania vermiculata by using some insecticides at Minia Governorate, Egypt. Journal of Plant Protection and Pathology 11 (11): 543–547. DOI: 10.21608/ jppp.2020.133228

Campbell A., Audsley N., Port G. 2021. The fate of Deroceras reticulatum following metaldehyde poisoning. Insects 12 (4): 344. DOI: 10.3390/insects12040344

Castle G.D., Mills G.A., Gravell A., Jones L., Townsend I., Cameron D.G., Fones G.R. 2017. Review of the molluscicide metalde­hyde in the environment. Environmental Science: Water Research and Technology 3: 415–428. DOI: 10.1039/C7EW00039A

Dworzańska D., Moores G., Zamojska J., Strażyński P., Węgorek P. 2020. The influence of acetamipryd and deltamethrin on the mortality and behaviour of honeybees (Apis mellifera carnica Pullman) in oilseed rape cultivations. Apidologie 51 (6): 1143–1154. DOI: 10.1007/s13592-020-00792-z

EFSA (European Food Safety Authority) 2020. Peer review of the pesticide risk assessment of the active substance ferric pyro­phosphate. EFSA Journal 18 (1): 5986. DOI: 10.2903/j.efsa.2020.5986

Ester A., Trul R. 2000. Slug damage and control of field slug (Deroceras reticulatum (Müller)) by carvone in stored potatoes. Potato Research 43 (3): 253–261. DOI: 10.1007/BF02358084

Fletcher M.R., Hunter K., Barnet E.A. 1994. Pesticide Poisoning of Animals. Ministry of Agriculture Fishing and Food (MAFF) Publications, London, UK, 52 ss.

Glen D.M., Moens R. 2002. Agriolimacidae, Arionidae and Milacidae as pests in West European cereals. s. 271–300. W: Molluscs as Crop Pests (G.M. Barker, red.). Landc. Res. Hamilton New Zealand, CABI Publishing, Wallingford, UK, 400 ss.

Jaskulska M., Kozłowski J., Kozłowska M. 2018. Uszkodzenia nasion różnych odmian łubinów przez ślimaki Arion vulgaris Moquin Tandom, 1885, Arion rufus (Linnaeus, 1758) i Deroceras reticulatum (O.F. Müller, 1774). [Damages of seeds of dif­ferent cultivars of lupines caused by slugs Arion vulgaris Moquin Tandom, 1885, Arion rufus (Linnaeus, 1758) and Deroceras reticulatum (O.F. Müller, 1774)]. Progress in Plant Protection 58 (1): 28–34. DOI: 10.14199/ppp-2018-003

Kang Y., Wu T., Han B., Yang S., Wang X., Wang Q., Gao J., Dai P. 2024. Interaction of acetamiprid, Varroa destructor, and Nose­ma ceranae in honey bees. Journal of Hazardous Materials 471: 134380. DOI: 10.1016/j.jhazmat.2024.134380

Kloos H., McCullough F.S. 1982. Plant molluscicides. Planta Medica 46 (4): 195–209. DOI: 10.1055/s-2007-971215

Komisja Europejska 2023a. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/515 z dnia 8 marca 2023 r. w sprawie odno­wienia zatwierdzenia substancji czynnej abamektyna, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, oraz w sprawie zmiany załącznika do rozporzą­dzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 71/22 [dostęp: 10.05.2025].

Komisja Europejska 2023b. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/918 z dnia 4 maja 2023 r. w sprawie nieprzedłużenia zatwierdzenia substancji czynnej metaldehyd. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 119/33 [dostęp: 10.05.2025].

Kozłowski J. 2000. Reproduction of Arion lusitanicus Mabille, 1868 (Gastropoda: Pulmonata: Arionidae) introduced in Poland. Folia Malacologica 8 (1): 87–94. DOI: 10.12657/folmal.008.004

Kozłowski J. 2012. The significance of alien and invasive slug species for plant communities in agrocenoses. Journal of Plant Protection Research 52 (1): 67–76. DOI: 10.2478/v10045-012-0012-9

Kozłowski J., Jaskulska M. 2023. Ślimaki nagie – szkodniki roślin. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 164 ss. ISBN 978-83-64655-88-3.

Kozłowski J., Jaskulska M., Kozłowska M. 2014. Evaluation of the effectiveness of iron phosphate and the parasitic nematode Phasmarhabditis hermaphrodita in reducing plant damage caused by the slug Arion vulgaris Moquin-Tandon, 1885. Folia Malacologica 22 (4): 293–300. DOI: 10.12657/folmal.022.026

Kozłowski J., Jaskulska M., Kozłowski R.J. 2016. Aktywność roślinnych związków chemicznych w ograniczaniu uszkodzeń roślin przez ślimaki. [Activity of plant-derived chemical compounds in reducing damage of plants by slugs]. Przemysł Chemiczny 95 (6): 1206–1209. DOI: 10.15199/62.2016.6.25

Kozłowski J., Kałuski T., Jaskulska M. 2008. Badania laboratoryjne nad ograniczeniem uszkodzeń roślin rzepaku przez ślinika luzytańskiego (Arion lusitanicus Mabille). [Laboratory studies on reduction damage of oilseed rape plants caused by Arion lusitanicus Mabille]. Progress in Plant Protection 48 (3): 889–892.

Kozłowski J., Kałuski T., Jaskulska M., Kozłowska M. 2010. Initial evaluation of the effectivness of selected active substances in reducing damage to rape plants caused by Arion lusitanicus (Gastropoda, Pulmonata, Arionidae). [Wstępna ocena skuteczności działania wybranych substancji aktywnych w ograniczaniu uszkodzeń roślin rzepaku przez Arion lusitanicus (Gastropoda, Pulmonata, Arionidae)]. Journal of Plant Protection Research 50 (4): 520–526.

Kozłowski J., Kornobis S. 1995. Arion lusitanicus Mabille (Gastropoda: Arionidae) w Polsce oraz nowe stanowisko Arion rufus (Linnaeus, 1758). Przegląd Zoologiczny 39 (1–2): 79–82.

Kozłowski J., Kozłowska M. 2007. Nowe możliwości ochrony roślin przed szkodliwymi ślimakami (Gastropoda: Pulmonata). [New possibilities for protecting plants against harmful slugs (Gastropoda: Pulmonata)]. Fragmenta Agronomia 24 (3): 245–251.

Meredith R.H. 2003. Slug pellets – risks and benefits in perspective. W: Slug and Snails: Agricultural, Veterinary and Environmen­tal Perspectives (G.B.J. Dussart, red.). British Crop Protection Conference, Symposium Proceedings No. 88, Canterbury, UK.

Michel M. 2020. Neonikotynoidy – insektycydy systemiczne w ochronie roślin. [Neonicotinoids – systemic insecticides in plant protection]. Progress in Plant Protection 60 (1): 41–48. DOI: 10.14199/ppp-2020-006

Mickiewicz M., Czopowicz M., Moroz A., Szaluś-Jordanow O., Nalbert T., Markowska-Daniel I., Kaba J. 2022. Lekooporność nicieni żołądkowojelitowych kóz. Część II. Metody zwalczania i zapobiegania inwazji. [Resistance to anthelmintics in gastro­-intestinal nematodes in goats. Part II. Methods of control and prevention of infection]. Życie Weterynaryjne 97 (2): 114–120.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 2024. Decyzja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 lipca 2024 r. w sprawie prze­dłużenia okresu na zużycie istniejących zapasów metaldehydu w Polsce. https://www.gov.pl/ [dostęp: 10.05.2025].

Moens R., Glen D.M. 2002. Agriolimacidae, Arionidae and Milacidae as pests in West European oilseed rape. s. 301–314. W: Molluscs as Crop Pests (G.M. Barker, red.). Landc. Res. Hamilton New Zealand, CABI Publishing, Wallingford, UK, 400 ss.

Port R., Ester A. 2002. Gastropods as pests in vegetables and ornamental crops in Western Europe. s. 337–352. W: Molluscs as Crop Pests (G.M. Barker, red.). Landc. Res. Hamilton New Zealand, CABI Publishing, Wallingford, UK, 400 ss.

Rosowski M., Puchowicz D., Jaskulska M., Kozłowski J., Cieślak M. 2021. Bioactive modified non-wovens as a novel approach of plants protection against invasive slugs. Materials 14 (23): 7403. DOI: 10.3390/ma14237403

Simms L.C., Mullins C.E., Wilson M.J. 2002. Seed dressings to control slug damage in oilseed rape. Pest Management Science 58 (7): 687–694. DOI: 10.1002/ps.514

Speiser B. 2001. Food and feeding behaviour. s. 121–151. W: The Biology of Terrestrial Molluscs (G.M. Barker, red). CABI Pub­lishing, Wallingford, UK, 556 ss.

Speiser B., Kistler C. 2002. Field test with a molluscicide containing iron phosphate. Crop Protection 21 (5): 389–394. DOI: 10.1016/S0261-2194(01)00120-X

Wedgwood M.A., Bailey S.R. 1988. The inhibitory effects of the molluscicide metaldehyde on feeding, locomotion and fecal elimi­nation of three pest species of terrestrial slug. Annals of Applied Biology 112 (3): 439–457. DOI: 10.1111/j.1744-7348.1988. tb02082.x

Welter-Schultes F.W. 2012. European non-marine molluscs, a guide for species identification. Bestimmungsbuch für europäische Land- und Süsswassermollusken. Planet Poster Editions, Göttingen, 760 ss. ISBN 978-3-933922-75-5.