Od momentu przystąpienia Polski do struktur Unii Europejskiej regulacje prawne na poziomie unijnym pozwalają na wprowadzanie do obrotu odmian roślin zarejestrowanych w dowolnym kraju wspólnoty. W sezonach wegetacyjnych 2017–2019, w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO), w województwie wielkopolskim, oceniono cechy odmian pszenżyta ozimego, takie jak: wysokość roślin, wyleganie, porażenie przez choroby, plon i masę tysiąca ziaren. Dla rolników najważniejszym i najcenniejszym efektem badań prowadzonych w systemie PDO jest coroczna „Lista odmian zalecanych do uprawy na obszarze województwa”. Głównym celem badań PDO jest pomoc rolnikom w trafnej selekcji/wyborze najwartościowszych odmian do uprawy, dostosowanych do lokalnych warunków. Badania tego typu dostarczają użytkownikom ciągłej informacji o wartości odmian dla uprawy i użytkowania, w tym o ich reakcji na różne czynniki agrotechniczne.

Since Poland has joined the structures of the European Union (EU), legal regulations at the EU level allow marketing of plant varieties registered in any country of the community. As part of the Post Registration Variety Trials (PRVT) in the Wielkopolska (Greater Poland) voivodeship, the analysis of the interaction of winter triticale cultivars for: height, lodging, diseases, yield and thousand kernel weight in growing seasons 2017–2019 was performed. For farmers, the most important and valuable effect of the research conducted in the PRVT system is the annual “List of varieties recommended for cultivation in the voivodeship”. The main purpose of PRVT research is to help farmers in accurate selection/choice of the most valuable varieties for cultivation, adapted to local conditions. This type of research provides users with continuous information about the variety value for cultivation and use, including their reaction to various agrotechnical factors.

Achremowicz B., Ceglińska A., Gambuś H., Haber T., Obiedziński M. 2014. Technologiczne wykorzystanie ziarna pszenżyta. [Technological applicability of triticale grain]. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego 24 (1): 113–120.

Bocianowski J., Tratwal A., Nowosad K. 2021. Genotype by environment interaction for main winter triticale varieties characteristics at two levels of technology using additive main effects and multiplicative interaction model. Euphytica 217: 26. DOI: 10.1007/s10681-020-02756-x

Bujak H., Tratwal A., Walczak F. 2012a. Reakcja odmian pszenżyta ozimego na warunki środowiskowe Wielkopolski przy dwóch poziomach intensywności agrotechniki. [The reaction of winter triticale varieties, grown using two levels of cultivation intensity, to Wielkopolska environmental conditions]. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 264: 141–155.

Bujak H., Tratwal A., Walczak F. 2012b. Zmienność plonowania i cech użytkowych odmian pszenżyta ozimego w Winnej Górze. [Winter triticale yielding and value traits variability in Winna Góra]. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio E, LXVII (3): 1–11. DOI: 10.24326/as.2012.3.1

Bujak H., Tratwal G., Weber R., Kaczmarek J., Gacek E.S. 2013. An analysis of spatial similarity in the variability of yields of winter wheat (Triticum aestivum L.) cultivars in Western Poland. Zemdirbyste-Agriculture 100 (3): 311–316. DOI: 10.13080/za.2013.100.040

Chełkowski J., Kaptur P., Tomkowiak M., Kostecki M., Goliński P., Ponitka A., Ślusarkiewicz-Jarzina A., Bocianowski J. 2000. Moniliformin accumulation in kernels of triticale accessions inoculated with Fusarium avenaceum, in Poland. Journal of Phytopathology 148 (7–8): 433–439. DOI: 10.1046/j.1439-0434.2000.00538.x

Cyfert R. 2008. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych. Zboża ozime. Pszenżyto ozime. [Results of post-registration variety trials. Winter cereals. Winter triticale]. Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, Słupia Wielka 55: 33–44.

European Commission – EC 2011. 2050 long-term strategy. European commission. Available on: https://ec.europa.eu/clima/euaction/climate-strategies-targets/2050-long-term-strategy_en [dostęp: 25.01.2023].

Food and Agriculture Organization of the United Nation – FAO UN 2014. Strategies for organic and low-input integrated breeding and management (SOLIBAM). Food and Agriculture Organization of the United Nation. Available on: https://www.fao.org/3/bb923e/bb923e.pdf [dostęp: 25.01.2023].

Gacek E. 1998. Program porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego w Polsce. [Program of post-registration variety trials in Poland]. Hodowla Roślin i Nasiennictwo 3: 32–34.

Gacek E., Behnke M. 2006. Wdrażanie postępu biologicznego do praktyki rolniczej w warunkach gospodarki rynkowej. [Practical application of the biological progress in agriculture in conditions of the market economy]. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 240–241: 83–89.

Niedbała G., Tratwal A., Piekutowska M., Wojciechowski T., Uglis J. 2022. A framework for financing post-registration variety testing system: a case study from Poland. Agronomy 12 (2): 325. DOI: 10.3390/agronomy12020325

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi – MRiRW 2018. Integrowana ochrona roślin. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi – portal gov.pl. Available on: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/integrowana-ochrona-roslin [dostęp: 25.01.2023].

Przystalski M., Osman A., Thiemt E.M., Rolland B., Ericson L., Østergård H., Levy L., Wolfe M., Büchse A., Piepho H.-P., Krajewski P. 2008. Comparing the performance of cereal varieties in organic and non-organic cropping systems in different European countries. Euphytica 163 (3): 417–433. DOI: 10.1007/s10681-008-9715-4

Shapiro S.S., Wilk M.B. 1965. An analysis of variance test for normality (complete samples). Biometrika 52 (3/4): 591–611. DOI: 10.2307/2333709

Tratwal A., Bocianowski J. 2021. Suitability of winter triticale varieties for composing crop mixtures. Current Plant Biology 25: 100182. DOI: 10.1016/j.cpb.2020.100182