The implementation of direct subsidies for legumes in recent years is one of the main factors causing growth of the area of, among others, lupine crops in Poland. Occurrence of diseases, including anthracnose, which is dangerous for lupine, reduces the quantity and quality of crops. There are only two active substances (thiophanate methyl and chlorothalonil) registered for spray application to control the symptoms of anthracnose during the vegetation season. In order to check the possibilities of reducing the severity of anthracnose symptoms and the growth of Colletotrichum spp. – the perpetrators of the disease, field and laboratory experiments were carried out. In studies with yellow and narrow-leaved lupine, the possibilities of using fungicides belonging to chemical groups other than previously registered fungicides were determined. Preparations containing such active substances as picoxystrobin and tebuconazole reduced the occurrence of anthracnose symptoms on yellow lupine in a year with very high disease pressure. Under in vitro conditions Colletotrichum spp. growth was limited the most by the active substances such as prochloraz, picoxystrobin and tebuconazole.

Wprowadzenie dopłat bezpośrednich do uprawy roślin bobowatych jest jednym z czynników powodujących wzrost areału uprawy m.in. łubinów. Występowanie chorób, w tym groźnej dla łubinów antraknozy, wpływa na obniżenie ilości i jakości plonu. Do ograniczenia nasilenia objawów tej choroby w uprawie łubinu zarejestrowane są dwie substancje czynne – tiofanat metylowy i chlorotalonil, które mogą być stosowane w zabiegu ochrony roślin w okresie wegetacji. W celu sprawdzenia możliwości ograniczania nasilania objawów antraknozy oraz wzrostu Colletotrichum spp. – sprawców choroby, przeprowadzono doświadczenia polowe oraz laboratoryjne. W badaniach z łubinem żółtym i wąskolistnym określano możliwości zastosowania fungicydów należących do grup chemicznych, innych niż dotychczas zarejestrowane fungicydy. Preparaty zawierające takie substancje czynne, jak: pikoksystrobina i tebukonazol ograniczały występowanie objawów antraknozy na łubinie żółtym w roku o bardzo silnej presji choroby. W warunkach in vitro substancje czynne: prochloraz, pikoksystrobina i tebukonazol najlepiej hamowały wzrost Colletotrichum spp.

lupine; diseases; anthracnose; fungicides; crop; łubin; choroby; antraknoza; fungicydy; plon

Adamska H., Gniadzik M., Gołąb I., Kozak M. 2016. Opłacalność uprawy wybranych roślin bobowatych. [Production profitability of selected legumes]. Roczniki Naukowe Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu 18 (4): 9–13.

Bilski Z., Kajdan-Zysnarska I. 2016. Uprawa roślin grubonasiennych stosowanych w zazielenieniu. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział Poznań, 59 ss.

COBORU. 2018. Lista Opisowa Odmian Roślin Rolniczych, Słupia Wielka, 171 ss.

Etykiety fungicydów (http://www.bip.minrol.gov.pl)

Florek J., Czerwińska-Kayzer D., Jerzak M.A. 2012. Aktualny stan i wykorzystanie produkcji upraw roślin strączkowych. [Current state of production and use of leguminous crops]. Fragmenta Agronomica 29 (4): 45–55.

Frencel I., Lewartowska E., Czerwińska A., Nijaki J., Nijaka T. 2000. Poszukiwanie odporności łubinów na chorobę grzybową – antraknozę (Glomerella cingulata/Colletotrichum gloeosporioides). [Screening tests of lupins for resistance to fungal disease anthracnose (Glomerella cingulata/Colletotrichum gloeosporioides)]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 40 (2): 726–729.

Gresta F., Wink M., Prins U., Abberton M., Capraro J., Scarafoni A., Hill G. 2017. Lupins in European cropping systems. s. 88–108. W: Legumes in Cropping Systems (D. Murphy‐Bokern, F.L. Stoddard, C.A. Watson, red.). CABI, Wallingford, UK, 280 ss. ISBN-13: 978-1-78639-178-0.

GUS 2018. Produkcja upraw rolnych i ogrodniczych w 2017 r. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa [dostęp online: 7.05.2019].

Horoszkiewicz-Janka J., Jajor E., Korbas M. 2012. Wykorzystanie biopreparatów do zaprawiania nasion roślin strączkowych (bobowe). [Usage of biopreparations as seed dressings in legume cultivation]. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 57 (3): 162–166.

Horoszkiewicz-Janka J., Perek A., Korbas M., Jajor E., Danielewicz J., Sobiech Ł. 2017. Ograniczanie wzrostu Colletotrichum lupini przy użyciu wybranych substancji czynnych fungicydów w warunkach in vitro. [Reducing the growth of Colletotrichum lupini with selected active compounds of fungicides in vitro]. Przemysł Chemiczny 96 (6): 1364–1366. DOI: 10.15199/62.2017.6.29

Korbas M., Jajor E., Horoszkiewicz-Janka J., Danielewicz J. 2018. Atlas chorób roślin rolniczych. Wydanie II. Hortpress, Warszawa, 224 ss.

Korbas M., Paradowski A., Węgorek P., Jajor E., Horoszkiewicz-Janka J., Zamojska J., Danielewicz J., Czyczewski M., Dworzańska D. 2017. Vademecum środków ochrony roślin. Wydawnictwo Agronom, Poznań, 676 ss. ISBN 978-83-947740-0-4.

Krawczyk R., Mrówczyński M. (red.). 2012. Metodyka integrowanej ochrony łubinu wąskolistnego, żółtego i białego dla doradców. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 132 ss. ISBN 978-83-89867-86-5.

Księżak J. 2015. Wstęp. s. 5. W: Wybrane zagadnienia uprawy roślin strączkowych (J. Księżak, red.). Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA, Warszawa, 69 ss. ISBN 978-83-62282-88-3.

Podleśny J., Podleśna A. 2014. Ocena porażenia roślin łubinu żółtego w różnych rejonach Polski przez patogeny grzybowe. [Evaluation of yellow lupine plant infection by fungal pathogens in different regions of Poland]. Progress in Plant Protection 54 (4): 423–429. DOI: 10.14199/ppp-2014-072

Podleśny J., Podleśna A., Bieniaszewski T. 2016. Występowanie chorób grzybowych na roślinach łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.) w różnych rejonach Polski. [Occurrence of fungal diseases on blue lupine (Lupinus angustifolius L.) plants at different regions of Poland]. Progress in Plant Protection 56 (1): 25–33. DOI: 10.14199/ppp-2016-004

Prusiński J. 2015. Łubin biały (Lupinus albus L.) - historia udomowienia i postępu biologicznego. [White lupin (Lupinus albus L.) - history of domestication and biological progress]. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 580: 105–119.

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/677 z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie nieodnawiania zatwierdzenia substancji czynnej chlorotalonil, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, oraz w sprawie zmiany rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011.

Rybiński W., Święcicki W., Nawrot Cz., Barzyk P., Starzycki M., Starzycka E., Wilczura M. 2014. Zawartość alkaloidów i tłuszczu w nasionach oraz odporność na antraknozę w krajowej kolekcji łubinu białego. Materiały Konferencyjne „Łubin we współczesnym rolnictwie”. Kudowa Zdrój, 8–10 września 2014: 112–113.

Turner J.A. (red.). 2015. The Pesticide Manual: A World Compendium. Seventeenth Edition. British Crop Protection Council, 1440 ss. ISBN-13: 978-1901396881.