Celem badań przeprowadzonych w latach 2014–2016 w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Jadwisinie była ocena efektywności ekonomicznej zastosowania fungicydów w zwalczaniu sprawców zarazy ziemniaka oraz alternariozy na roślinach czterech odmian jadalnych ziemniaka o różnej odporności na Phytophthora infestans. Doświadczenie obejmowało dwa obiekty: kontrola – bez stosowania fungicydów oraz ochrona – w której wykonano od 3 do 5 zabiegów chemicznych. Na obiekcie chronionym, uzyskano wzrost plonu bulw o 20,4%, a wartość produkcji uratowanej wyniosła średnio 4181,8 zł/ha. W latach badań, w których warunki meteorologiczne sprzyjały rozwojowi zarazy ziemniaka i alternariozy stwierdzono wysoką opłacalność stosowania fungicydów. Orientacyjny wskaźnik kosztów (E2) mieścił się w zakresie 2,5–4,0, co oznacza, że wykonany zabieg ochrony roślin stanowił od 2,5 do 4,0% wartości uzyskanego plonu bulw z 1 hektara.

The aim of the research carried out in 2014–2016 at the Plant Breeding and Acclimatization Institute in Jadwisin was to assess the economic effectiveness of the use of fungicides in combating the causative agents of potato blight and alternaria on plants of four edible potato varieties with different resistance to Phytophthora infestans. The experiment included two objects: control – without chemical protection and protection – in which from 3 to 5 chemical treatments were performed. In the protected object obtained increase of yield of tubers was 20.4%. The value of saved production amounted to an average of 4.181.8 zł/ha. In the years of research in which meteorological conditions favored the development of late blight and alternaria, high profitability of using fungicides was found. Orientation index of profitability (E2) was in the range of 2.5–4.0, which means that the performed plant protection treatment constituted from 2.5 to 4.0% of the value of the obtained tuber yield per 1 hectare.

Bernat E. 2008. Skuteczność ochrony ziemniaka przed zarazą (Phytophthora infestans) w zależności od wczesności odmian. [The efficiency of potato protection against late blight (Phytophthora infestans) depending on maturity of varieties]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (4): 1495–1501.

Golinowska M. 2002. Efektywność ochrony roślin w indywidualnych gospodarstwach rolnych południowo-zachodniej Polski. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu 433, 199 ss.

Golinowska M. 2009a. Nakłady na chemiczną ochronę roślin w gospodarstwach wielkoobszarowych na początku XXI wieku. [Chemical plant protection outlays in vast areas farming at the beginning of 21st century]. Journal of Agribusiness and Rural Development 2 (12): 53–60.

Golinowska M. 2009b. Ekonomika ochrony roślin w teorii i praktyce. [Economics of plant protection in theory and practice]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 49 (1): 23–33.

Golinowska M., Walczak F., Tratwal A. 2012. Opłacalność zwalczania szkodników pszenicy ozimej w Polsce w latach 2006–2009. [Cost-effectiveness of winter wheat pests control in Poland in 2006–2009]. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Rolnictwo CII, 588: 53–64.

Harrison J.G. 1992. The effect of aerial environment on late blight of potato foliage – a review. Plant Pathology 41 (4): 384–416. DOI: 10.1111/j.1365-3059.1992.tb02435.x

Kapsa J. 2005. Wykorzystanie odporności odmian w ochronie ziemniaka przed zarazą. Ziemniak Polski 15 (4): 20‒23.

Kapsa J. 2007. Effect of climatic conditions on infection pressure of Phytophthora infestans and harmfulness of the pathogen to potato crops. [Wpływ warunków klimatycznych na zmienną presję infekcyjną Phytophthora infestans i jej szkodliwość na plantacjach ziemniaka]. Journal of Plant Protection Research 47 (4): 357‒366.

Kapsa J. 2008. Wpływ ocieplenia klimatu na populacje wybranych patogenów w uprawach ziemniaka. s. 59–61. W: Nasiennictwo i ochrona ziemniaka. Konferencja Naukowo-Szkoleniowa, Kołobrzeg, 3–4 kwietnia 2008. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików.

Keskse D. 2013. Overview of epidemiology and management of late blight (Phytophthora infestans (Mont.) on potato and tomato crops. International Journal of Research in Agricultural Sciences 6 (4): 79–88.

Nowacki W. 2012. Integrowana produkcja ziemniaka na tle innych systemów uprawy. [Integrated production of potato in relations to different potato cultivation systems]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 52 (3): 740‒745. DOI: 10.14199/ppp-2012-129

Nowacki W. 2016. Rynek ziemniaków jadalnych w Polsce – stan obecny i perspektywy rozwoju. [Table potatoes market in Poland – current state and perspectives]. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu 18 (1): 196–201.

Osowski J. 2007. Termin wystąpienia pierwszych objawów alternariozy ziemniaka w zależności od roku i województwa. [Date of the first appearance of early blight symptoms depending on year and voivodeship]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 47 (2): 216–223.

Pasche J.S., Wharam C.M., Gudmestad N.C. 2004. Shift in sensitivity of Alternaria solani in response to QoI fungicides. Plant Disease 88 (2): 181‒187. DOI: 10.1094/PDIS.2004.88.2.181

Rakotonindraina T., Chauvin J.-E., Pellé R., Faivre R., Chatot C., Savary S., Aubertot J.-N. 2012. Modeling of yield losses caused by potato late blight on eight cultivars with different levels of resistance to Phytophthora infestans. Plant Disease 96 (7): 935‒942. DOI: 10.1094/PDIS-09-11-0752

Rembeza J. 2005. Efektywność ekonomiczna wybranych nakładów w produkcji ziemniaka. Wieś Jutra 2: 30‒31.

Roztropowicz S. 1999. Metodyka obserwacji, pomiarów i pobierania prób w agrotechnicznych doświadczeniach z ziemniakiem. Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Jadwisinie, 24 ss.

Seremak-Bulge J. 2014. Analizy rynkowe. Rynek ziemniaka. Stan i perspektyw 41. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.

Seremak-Bulge J. 2015. Analizy rynkowe. Rynek ziemniaka. Stan i perspektyw 42. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.

Seremak-Bulge J. 2016. Analizy rynkowe. Rynek ziemniaka. Stan i perspektyw 43. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.

Skarżyńska A. 2010. Sezon sprzedaży ziemniaków jadalnych a opłacalność ich produkcji. [Season of selling potatoes for human consumption in the context of profitability of their production]. Journal of Agribusiness and Rural Development 2 (16): 111‒123.

Visker M.H.P.W., Keizer L.C.P., Budding D.J., Van Loon L.C., Colon L.T., Struik P.C. 2003. Leaf position prevails over plant age and leaf age in reflecting resistance to late blight in potato. Pthytopathology 93 (6): 666–674. DOI: 10.1094/PHYTO.2003.93.6.666

Zarzecka K., Gugała M., Baranowska A. 2015. Ekonomiczna efektywność regulacji zachwaszczenia na plantacjach ziemniaków. [Economic effectiveness of regulation weed infestation on the potatoes plantations]. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu 17 (2): 260‒263.