Przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae Koch) jest polifagicznym szkodnikiem różnych roślin uprawnych. Konsekwencją jego żerowania na liściach buraka cukrowego jest zakłócenie fotosyntezy i w efekcie zahamowanie wzrostu i rozwoju roślin oraz spadek zawartości cukru występującego w korzeniach. W warunkach klimatycznych Polski liczba pokoleń przędziorka chmielowca w sezonie wegetacyjnym może wynosić od 4 do 6. Badania miały na celu ocenę stopnia zagrożenia plantacji buraka cukrowego przez przędziorka chmielowca na terenie całego kraju w ramach prowadzonego monitoringu w latach 2019–2021, pod kątem szkodliwości roztoczy. Łącznie w latach badań poddano lustracji 241 plantacji położonych w 15 województwach. W roku 2019 przetestowano 4 powiaty, w 2020 roku – 22 oraz w roku 2021 – 73 powiaty. Stopień zasiedlenia plantacji (formy dorosłe roztoczy) sklasyfikowano w czterech grupach. Wyodrębniono je ze względu na liczebność szkodnika, obszar występowania, intensywność przebarwień i deformacji liści oraz ogólny stan kondycji roślin. W okresie trzyletnich badań monitoringowych najliczniej odnotowano przędziorki w pierwszym stopniu zasiedlenia plantacji, tj. „słabo zasiedlone”.

The two-spotted spider mite (Tetranyus urticae Koch) is a polyphagic pest of various crops. The consequence of its feeding on sugar beet leaves is the disturbance of photosynthesis and, as a result, inhibition of plant growth and development and a decrease in the sugar content in the roots. In the climatic conditions of Poland, the number of generations of the spider mite in the growing season may be from 4 to 6. The aim of the field research was at assessing the degree of threat to sugar beet plantations by the spider mite throughout the country as part of the monitoring carried out in 2019–2021, in terms of mite harmfulness. In total, in the years of the research, 241 plantations located in 15 voivodeships were inspected. In 2019, 4 land district were tested, in 2020 – 22 and in 2021 – 73 land district, respectively. The degree of infestation of the plantation (adult forms of mites) was classified into four groups. They were distinguished due to the number of pests, the area of occurrence, intensity of leaf discoloration and deformation, and the general condition of plants. During the three-year monitoring study, the most numerous were spider mites in the first degree of infestation of the plantation, i.e. ”poorly populate”.

Clotuche G., Mailleux A-.C., Fernández A.A., Deneubourg J.-L., Detrain C., Hance T. 2011. The formation of collective silk balls in the spider mite Tetranychus urticae Koch. PLOS ONE 6 (4): e18854. DOI: 10.1371/journal.pone.0018854

Clotuche G., Navajas M., Mailleux A.-C., Hance T. 2013. Reaching the ball or missing the flight? Collective dispersal in the twospotted spider mite Tetranychus urticae. PLOS ONE 8 (10): e77573. DOI: 10.1371/journal.pone.0077573

Dara S.K. 2015. Efficacy of botanical, chemical and microbial pesticides on two spotted spider mites and their impact on predatory mites. E-Journal of Entomology and Biologicals. UCANR electronic extension journal previously published as “Strawberries and Vegetables”. https://uncar.edu/blogs/blogcore/postdetail.cfm?postnum=18553 [dostęp: 15.01.2021].

Domingos C.A., Melo J.W.S., Oliveira J.E.M., Gondim Jr M.G.C. 2014. Mites on grapevines in northeast Brazil: occurrence, population dynamics and within-plant distribution. International Journal of Acarology 40 (2): 145–151. DOI: 10.1080/01647954.2014.891651

Duso C., Kreiter S., Tixier M.-S., Pozzebon A., Malagnini V. 2010. Biological control of mites in European vineyards and the impact of natural vegetation. s. 399–407. W: Trends in Acarology (M.W. Sabelis, J. Bruin, red.). Proceedings of 12th International Congress of Acarology, August 21−26, 2006, Amsterdam, The Netherlands, 21−26 August 2006. Springer Science & Business Media, Berlin/Heidelberg, Germany. DOI: 10.1007/978-9a481-9837-5-96

El-Sayed S.M., Ahmed N., Selim S., Al-Khalaf A.A., El Nahhas N., Abdel-Hafez S.H., Sayed S., Emam H.M., Ibrahim M.A.R. 2022. Acaricidal and antioxidant activities of anise oil (Pimpinella anisum) and the oil’s effect on protease and acetylcholinesterase in the two-spotted spider mite (Tetranychus urticae Koch). Agriculture 12 (2): 224. DOI: 10.3390/agriculture12020224

Fiedler Ż., Jakubowska M. 2015. Najpierw przędziorki teraz wciornastki. [First mites now thrips]. Przedsiębiorca rolny 9 (11): 64–65.

Jakubowska M. 2014. Przędziorki – nowym zagrożeniem dla buraków? Burak cukrowy 1: 14–16.

Jakubowska M., Fiedler Ż. 2014. Plantacje buraków zagrożone przez przędziorki. Ważny jest monitoring. [Beet plantations endangered by mites]. Poradnik Plantatora Buraka Cukrowego 2: 53–54.

Jakubowska M., Fiedler Ż., Bocianowski J. 2017. Możliwości wykorzystania akarycydów oraz ich mieszanin do zwalczania przędziorka chmielowca (Tetranychus urticae Koch) w uprawach buraka cukrowego – badania laboratoryjne. [Possibilities of using of selected acaricides and their mixtures in controlling of spider mites (Tetranychus urticae Koch) in sugar beet – laboratory conditions]. Progress in Plant Protection 57 (1): 75–81. DOI: 10.14199/ppp-2017-013

Jakubowska M., Zawada D., Bocianowski J., Baran M. 2021. Monitorowanie przędziorka chmielowca w buraku cukrowym oraz możliwości chemicznego zwalczania w oparciu o fenopiroksymat oraz mieszaniny fenopiroksymatu z heksytiazoksem. [Monitoring of the two-spotted spider mite in sugar beet and the possibility of its chemical control based on fenopyroximate and mixtures of fenopyroximate with hexythiazox]. Progress in Plant Protection 61 (2): 128–138. DOI: DOI: 10.14199/ppp-2021-014

James D.G., Prischmann D. 2010. The impact of sulfur on biological control of spider mites in Washington State vineyards and hop yards. s. 477–482. W: Trends in Acarology (M.W. Sabelis, J. Bruin, red.). Proceedings of 12th International Congress of Acarology, August 21−26, 2006, Amsterdam, The Netherlands, Springer Science & Business Media, Berlin/Heidelberg, Germany. DOI: 10.1007/978-9a481-9837-5-96

Legrand G., Wauters A., Muchembled C., Richard-Molard M. 2000. The common yellow spidermite (Tetranychus urticae Koch) (Acari: Tetranychidae) in sugar beet in Europe: a new problem. 63. IIRB Congress, February 9–10, 2000, Interlaken, Switzerland. Comptes-Rendus des Congres de I’Institut International de Recherches Betteravieres (Belgium) 63: 245–256.

Migeon A., Dorkeld F. 2021. Spider mites web: a comprehensive database for the Tetranychidae. Available from http://www1.montpellier.inra.fr/CBGP/spmweb [dostęp: 18.01.2021].

Migeon A., Malagnini V., Navajas M., Duso C. 2007. Notes on the genus Eotetranychus (Acari: Tetranychidae) in Italy and France with a redescription of Eotetranychus fraxini Reck, new record for Italy and Western Europe. Zootaxa 1509: 51–60. DOI: 10.5281/zenodo.177227

Migeon A., Nonguier E., Dorkeld F. 2010. Spider mites web: a comprehensive database for the Tetranychidae. s. 557–560. W: Trends in Acarology (M.W. Sabelis, J. Bruin, red.). Proceedings of 12th International Congress of Acarology, August 21−26, 2006, Amsterdam, The Netherlands, Springer Science & Business Media, Berlin/Heidelberg, Germany. DOI: 10.1007/978-9-a481-9837-5-96

Narimanov N., Bonte D., Mason P., Mestre L., Entling M.H. 2021. Disentangling the roles of electric fields and wind in spider dispersal experiments. The Journal of Arachnology 49 (3): 380–383. DOI: 10.1636/JoA-S-20-063

Prischmann D.A., James D.G., Wright L.C., Teneyck R.D., Snyder W.E. 2005. Effects of chlorpyrifos and sulfur on spider mites (Acari: Tetranychidae) and their natural enemies. Biological Control 33 (3): 324–334. DOI: 10.1016/j.biocontrol.2005.03.008

Sivritepe N., Kumral N.A., Erturk U., Yerlikaya C., Kumral A. 2009. Responses of grapevines to two-spotted spider mite mediated biotic stress. Journal of Biological Sciences 9 (4): 311–318. DOI: 10.3923/jbs.2009.311.318

Smitley D.R., Kennedy G.G. 1988. Aerial dispersal of the two-spotted spider mite (Tetranychus urticae) from field corn. Experimental and Applied Acarology 5: 33–46. DOI: 10.1007/BF02053815

Ulatowska A., Górski D., Piszczek J. 2015. Ocena stanu zagrożenia plantacji buraka cukrowego przez przędziorka chmielowca (Tetranychus urticae Koch) w województwie kujawsko-pomorskim. [Monitoring of the two-spotted spider mite (Tetranychus urticae Koch) occurrence on sugar beet crops in Kuyavian-Pomeranian voivodeship]. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego 4: 125–132.

Wermelinger B., Oertli J.J., Baumgärtner J. 1991. Environmental factors affecting the life-tables of Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) III. Host-plant nutrition. Experimental and Applied Acarology 12: 259–274. DOI: 10.1007/BF01193472

Ximénez-Embún M.G., Castañera P., Ortego F. 2017. Drought stress in tomato increases the performance of adapted and non-adapted strains of Tetranychus urticae. Journal of Insect Physiology 96: 73–81. DOI: 10.1016/j.jinsphys.2016.10.015