The blackcurrant gall mite (big bud mite) – Cecidophyopsis ribis (Westw.) is the most dangerous pest of blackcurrant in many countries. C. ribis is a key pest in Poland and causes severe damage on some plantations, destroying even more than 50% of the buds. The big bud mite infests most of the commonly grown cultivars and only a few are resistant. Looking for new possibilities to control the pest is still necessary. The experiments were carried out at the Research Institute of Horticulture in 2008–2011. Fenpyroximate active substance in Ortus 05 SC showed high effectiveness in reducing the number of the blackcurrant gall mites emerging from treated buds. Ortus 05 SC (1.25; 1.5 l/ha) and Ortus 05 SC (1.5 l/ha) + Slippa (0.1 l/ha) applied 3 times during migration of the big bud mite, reduced the number of damaged buds by 76–90% compared to the control bush. Also Ortus 05 SC (1.5 l/ha), applied twice: at the beginning and during the full blossom of black currant significantly reduced the number of buds infested by the big bud mite. On the bushes where Ortus 05 SC (1.5 l/ha) + Slippa (0.1 l/ha) were used twice, slightly less damaged buds compared with the treatments without wetting were reported, but the differences were not statistically significant.

Wielkopąkowiec porzeczkowy – Cecidophyopsis ribis jest bardzo ważnym szkodnikiem porzeczki czarnej w wielu krajach, również w Polsce, zasiedlającym większość uprawianych odmian, tylko nieliczne są odporne. Na niektórych plantacjach niszczy ponad 50% pąków. Konieczne jest systematyczne poszukiwanie nowych środków do jego zwalczania. Badania prowadzono w latach 2008–2011 w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach. Fenpiroksymat (Ortus 05 SC) wykazał wysoką efektywność w redukcji szpecieli wychodzących z traktowanych pąków. Ortus 05 SC (1,25; 1,5 l/ha) i Ortus 05 SC (1,5 l/ha) + Slippa (0,1 l/ha), zastosowany 3-krotnie podczas migracji wielkopąkowca porzeczkowego, ograniczał liczbę uszkodzonych pąków o 76–90% w porównaniu do krzewów kontrolnych. Również Ortus 05 SC (1,5 l/ha), aplikowany dwukrotnie – na początku i podczas pełni kwitnienia porzeczki czarnej, istotnie redukował liczbę pąków zasiedlonych. Na krzewach chronionych dwukrotnie preparatem Ortus 05 SC (1,5 l/ha) + Slippa (0,1 l/ha) notowano nieco mniej uszkodzonych pąków w porównaniu z zabiegami bez zwilżacza, ale różnice nie były istotne statystycznie.

Abbott M.S. 1925. A method of computing effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology 18: 265–267.

Alford D.V. 2007. Pests of Fruit Crops – A Colour Handbook. Imprint Academic Press, UK, 480 pp.

Brennan R., Jorgensen L., Gordon S., Loades K., Hacket Ch., Russell J. 2009. The development of a PCR-based marker linked to resistance to the blackcurrant gall mite (Cecidophyopsis ribis Acari: Eriophyidae). Theoretical and Applied Genetics 118: 205–211.

Brennan R., Lanham P., McNicol R. 1993. Ribes breeding and research in the UK. Proceedings 6th International Symposium Rubus and Ribes. Skierniewice, July 3–10, 1993. Acta Horticulturae 352: 267–281.

Brennan R., Stewart D., Russell J. 2008. Developments and progress in Ribes breeding. Acta Horticulturae 777: 49–56.

Gajek D. 2000. The natural enemies of the blackcurrant gall mite (Cecidophyopsis ribis Westw.). Materiały XXVI Symposium Acarologicznego „Akarologia polska u progu nowego tysiąclecia”. Kazimierz Dolny, 24–26.10.1999: 285–288.

Gajek D., Nowacki J., Boczek J. 1996. Black currant cultivars resistant to the gall mite (Cecidophyopsis ribis Wesw.) as an element of integrated pest management. IOBC/WPRS Bulletin 19 (4): 349–350.

Gajek D., Olszak R.W. 2004. Wielkopąkowiec porzeczkowy (Cecidophyopsis ribis /Westw./) aktualne możliwości jego zwalczania. Ogólnopolska Naukowa Konferencja Ochrony Roślin Sadowniczych. Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Skierniewice, 25–26.02.2004: 87–88.

Jones A.T. 1993. Possibilities and problems for the control of viruses infecting Rubus and Ribes crops in Europe. Proceedings 6th International Symposium Rubus and Ribes. Skierniewice, July 3–10, 1993. Acta Horticulturae 352: 547–553.

Łabanowska B.H. 1996. Biologiczne podstawy kompleksowej ochrony porzeczki czarnej przed najważniejszymi szkodnikami. Zeszyty Naukowe Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Monografie i rozprawy, 110 ss.

Łabanowska B.H. 2006. Pottential agents for controlling the strawberry mite (Phytonemus palidus ssp. fragariae Zimm.) after the withrawal of endosulfan. Journal of Fruit and Ornamental Plant Research 14 (Suppl. 3): 67–72.

Łabanowska B.H. 2009. Nowe problemy w ochronie jagodników przed szkodnikami powodowane wycofaniem kilku substancji aktywnych zawartych w stosowanych środkach ochrony roślin. 52. Ogólnopolska Konferencja Ochrony Roślin Sadowniczych. Centrum Kongresowe, Ossa, 18–19.03.2009: 128–134.

Łabanowska B.H. 2010. Komentarz do programu ochrony porzeczki i agrestu oraz aronii przed szkodnikami. Ogólnopolska Konferencja Nauka Praktyce „Intensyfikacja uprawy roślin jagodowych przez wdrażanie najnowszych wyników badań” Uprawa porzeczek i agrestu. Skierniewice, 20.04.2010: 55–60.

Łabanowska B.H. 2011.The big bud mite Cecidophyopsis ribis (Westw.) as a pest of blackcurrant and the possibility of its control in Poland. IOBC/WPRS Bulletin 70: 87–92.

Łabanowska B.H., Gajek D. 2013. Szkodniki krzewów owocowych. Plantpress, Kraków, 200 ss.

Łabanowska B.H. 2014. Ocena biologicznej skuteczności preparatu Ortus 05 SC (fenpiroksymat) w zwalczaniu roztocza truskawkowca (Phytonemus pallidus Banks) na truskawce po zbiorze owoców. [Efficacy of Ortus 05 SC (fenpiroxymate) in the control of the strawberry mite (Phytonemus pallidus Banks) on strawberry plantations after fruit harvest]. Progress in Plant Protection 54 (1): 44–50.

Łabanowska B.H., Korzeniowski M. 2013. The possibility to control the big bud mite (Cecidophyopsis ribis Westw.) on blackcurrant in Poland with a new active ingredient spirotetramat (Movento 100 SC). Proceedings of the 8th International Conference on Integrated Fruit Production. Turkey, Kusadasi, October 7–12, 2012. IOBC/WPRS Bulletin 91: 281–286.

Łabanowska B.H., Pluta S. 2010. Assessment of big bud mite (Cecidophyopsis ribis Westw.) infestation level of blackcurrant genotypes in the field. Journal of Fruit and Ornamental Plant Research 18 (2): 283–295.

Niemczyk E., Łabanowska B.H., Gajek D. 2000. Preliminary IPM program for blackcurrant crop for Poland. IOBC/WPRS Bulletin 23 (7): 141–144.

Pluta S., Żurawicz E. 2002. Effect of reversion virus on the yield and fruit size in blackcurrant Ribes nigrum L. Proceedings 8th International Symposium Rubus and Ribes. Scotland, Dundee. July 2001. Acta Horticulturae 585 (1): 393–398.

Pluta S., Żurawicz E., Malinowski T., Gajek D. 2000. Breeding of blackcurrant (Ribes nigrum L.) resistant to gall mite and reversion virus. Eucarpia symposium on fruit breeding and genetics. Acta Horticulturae 538: 463–468.

Rubauskis E., Strautina S., Surikova V. 2006. Importance of cultivar choice in preventing infestation by the blackcurrant gall mite (Cecidophyopsis ribis Westw.) on black currant plantations. Journal of Fruit and Ornamental Plant Research 14 (Suppl. 3): 209–215.

Salamon Z. 1993. Mechanical harvest of black currants and their sensitivity to damage. Proceedings 6th International Symposium Rubus and Ribes. Skierniewice, July 3–10, 1993. Acta Horticulturae 352: 109–112.

Smolarz S. 1993. New insecticides in the control of big bud mite (Cecidophyopsis ribis Westw.) on black currant. Proceedings 6th International Symposium Rubus and Ribes. Skierniewice, July 3–10, 1993. Acta Horticulturae 352: 597–600.