Progress in Plant Protection

Occurrence of fungal diseases on blue lupine (Lupinus angustifolius L.) plants at different regions of Poland
Występowanie chorób grzybowych na roślinach łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.) w różnych rejonach Polski

Janusz Podleśny, e-mail: jp@iung.pulawy.pl

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, Polska

Anna Podleśna, e-mail: ap@iung.pulawy.pl

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, Polska

Tadeusz Bieniaszewski

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie , Słoneczna 46A, 10-71 Olsztyn , Polska
Streszczenie

The aim of the study was to evaluate the degree of blue lupine (Lupinus angustifolius L.) infestation by pathogenic fungi, in particular regions of Poland, in dependence on cultivar and course of weather conditions. An experiment was conducted at the Stations of Research Centre for Cultivar Testing located in the following provinces: zachodniopomorskie, wielkopolskie, lubelskie, kujawsko-pomorskie, mazowieckie, podlaskie, podkarpackie, warmińsko-mazurskie and pomorskie. Sixteen cultivars of blue lupine with different resistance to pathogenic fungi were included in this study. It was found that the occurrence of fungal diseases on blue lupine plants varied in particular regions of Poland. Root rot (Fusarium oxysporum, Rhizoctonia solani and others) and white mould (Sclerotinia sclerotiorum) occurred at the highest severity while wilting of lupine (F. oxysporum) and particularly seed borne anthrac-nose (Colletotrichum ssp.) appeared at considerably lower intensity. It has been proved that there is a clear dependence between fungal disease development and course of weather conditions as well as between infestation of plants by pathogenic fungi and collected yield. Among analyzed pathogens Colletotrichum ssp. and Fusarium oxysporum had the greatest impact on the blue lupine yield.


Celem badań była ocena stopnia porażenia roślin łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.) przez grzyby chorobotwórcze, w poszczególnych rejonach Polski, w zależności od uprawianej odmiany oraz przebiegu warunków pogodowych. Doświadczenie prowadzono w Stacjach Oceny Odmian Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU), zlokalizowanych w następujących województwach: zachodniopomorskie, wielkopolskie, lubelskie, kujawsko-pomorskie, mazowieckie, podlaskie, podkarpackie, warmińsko-mazurskie i pomorskie. W badaniach uwzględniono 16 odmian łubinu wąskolistnego, które jak wykazano, charakteryzowała zróżnicowana odporność na poszczególne grzyby chorobotwórcze. Stwierdzono zróżnicowane występowanie chorób na roślinach łubinu wąskolistnego w poszczególnych rejonach Polski. W największym nasileniu występowały zgorzel siewek i zgnilizna twardzikowa, natomiast w znacznie mniejszym – fuzaryjne więdnięcie łubinu, a zwłaszcza antraknoza. Stwierdzono wyraźną zależność między rozwojem chorób a przebiegiem warunków pogodowych oraz między porażeniem roślin przez grzyby chorobotwórcze a ich plonowaniem. Spośród analizowanych patogenów największy wpływ na poziom plonowania łubinu miały Colletotrichum ssp. i Fusarium oxysporum.


Słowa kluczowe
blue lupine; cultivar; pathogens; regions of Poland; yield; łubin wąskolistny; odmiana; patogeny; regiony Polski; plon
Referencje

Barczak B., Nowak K., Knapowski T., Ralcewicz M., Kozera W. 2013. Reakcja łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.) na nawożenie siarką. Cz. I. Plon oraz wybrane elementy jego struktury. Fragmenta Agronomica 30 (2): 23–34.

Buraczyńska D., Ceglarek F. 2008. Plonowanie pszenicy ozimej uprawianej po różnych przedplonach. Acta Scientiarum Polonorum, Agricultura 7 (1): 27–37.

Filoda G., Horoszkiewicz J., Jańczak C. 2001. Występowanie i szkodliwość antraknozy na łubinie żółtym w różnych warunkach pogodowych 1999 i 2000 roku. [Occurence and pathogenity of yellow lupin anthracnose in different weather conditions in 1999 and 2000]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 41 (1): 278–285.

Frencel I. 1999. Postępy badań nad antraknozą łubinów (Glomerella cingulata/Colletotrichum gloeosporioides) w Polsce i Europie. s. 199–206. W: Materiały Konferencyjne „Lupin in Polish and European Agriculture”. Polskie Towarzystwo Łubinowe. Przysiek, 2–3 wrzesień 1999, 207 ss.

Frencel I. 2000. Kierunki i perspektywy hodowli odpornościowej łubinów na antraknozę w świetle aktualnych badań. s. 20–31. W: Materiały Konferencyjne „Obecny stan i kierunki badań nad łubinem w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem antraknozy”. Instytut Ochrony Roślin. Poznań, 12 styczeń 2000, 48 ss.

Horoszkiewicz J., Filoda G. 2001. Choroby grzybowe łubinu żółtego i wąskolistnego. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Rolnictwo 427: 185–193.

Horoszkiewicz-Janka J., Korbas M., Jajor E., Krawczyk R. 2011. Health of narrow-leaved lupin (Lupinus angustifolius L.) cultivated in the conventional farming system and in transition period to the ecological system. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 55 (3): 143–146.

Jańczak C., Filoda G., Horoszkiewicz-Janka J. 2003. Antraknoza łubinu w Polsce w latach 1999–2002, zwalczanie i skuteczność działania środków grzybobójczych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 195: 251–260.

Jańczak C., Horoszkiewicz J., Filoda G., Czerwińska A. 2001. Choroby grzybowe łubinu wąskolistnego i ich zwalczanie. [Fungal diseases of narrow-leafed lupin and their control]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 41 (2): 714–717.

Jerzak M.A. 2014. Możliwości restytucji rynku rodzimych roślin strączkowych na cele paszowe w Polsce. Roczniki Naukowe XVI, 3: 104–109.

Jędryczka M., Kaczmarek J. 2012. Porażenie nasion łubinu wąskolistnego znajdujących się w obrocie komercyjnym przez grzyby chorobotwórcze i saprotroficzne. Fragmenta Agronomica 29 (4): 63–69.

Kalembasa S., Wysokiński A., Kalembasa D. 2014. Quantitative assessment of the process of biological nitrogen reduction by yellow lupine (Lupinus luteus L.). Acta Scientiarum Polonorum, Agricultura 13 (1): 5–20.

Kopiński J., Matyka M. 2012. Regionalne zróżnicowanie produkcji i opłacalności upraw roślin strączkowych pastewnych na nasiona w Polsce. Polish Journal of Agronomy 10: 9–15.

Kurowski T.P., Cwalina-Ambroziak B., Sadowski T. 2001. Choroby czterech odmian łubinu żółtego uprawianego w zróżnicowanych płodozmianach. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Rolnictwo 82: 205–213.

Kurowski T.P., Jaźwińska E. 2010. Wpływ inokulacji zarodnikami Colletotrichum lupini (Bondar) Nirenberg, Feilert, Hagedorn na stopień porażenia roślin w okresie wegetacji oraz występowanie patogena na nasionach czterech gatunków łubinu. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 550: 131–138.

Lewartowska E., Jędryczka M., Frencel I., Pieczyrak J. 1994. Seed-borne fungi of Lupinus angustifolius L. cultivars. Phytopathologia Polonica 7: 123–130.

Morkunas I., Narożna D., Nowak W., Samardakiewicz W., Remlein-Starosta D. 2011. Cross-talk interactions of sucrose and Fusarium oxysporum in the phenylpropanoid pathway and the accumulation and localization of flavonoids in embryo axes of yellow lupine. Journal of Plant Physiology 168: 424–433.

Podleśny J., Brzóska F. 2010. Uprawa łubinu wąskolistnego i wykorzystanie nasion w żywieniu zwierząt. Instrukcja Upow-szechnieniowa. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, Puławy, 34 ss.

Podleśny J., Podleśna A. 2010. Wpływ temperatury w początkowym okresie wzrostu na plonowanie termo- i nietermoneutralnych odmian łubinu wąskolistnego. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 550: 97–104.

Podleśna A., Podleśny J., Doroszewski A. 2014. Usefulness of selected weather indices to evaluation of yellow lupine yielding possibility. Agricultural Water Management 146: 201–207.

Podleśny J., Strobel W. 2006. Wpływ terminu siewu na kształtowanie wielkości plonu nasion i białka zróżnicowanych genotypów łubinu wąskolistnego. Acta Agrophysica 142, 8 (4): 923–933.

Prusiński J. 2010. Rośliny strączkowe w Unii Europejskiej. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 550: 11–19.

Prusiński J., Kaszkowiak E., Borowska M. 2008. Wpływ nawożenia i dokarmiania roślin azotem na plonowanie i strukturalne elementy plonu nasion bobiku. Fragmenta Agronomica 25 (4): 111–127.

Sowa A., Sadowski Cz. 1979. Występowanie zgorzeli korzeni grochu (Pisum sativum L.) na plantacjach w województwie bydgoskim. Zeszyty Naukowe Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy 76 (8): 49–63.

Szukała J. 2012. Nowe trendy w agrotechnice roślin strączkowych i sposoby zwiększania opłacalności uprawy. Materiały Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa, 45: 8–10.

Thomas G.J., Sweetingham M.W. 2004. Cultivar and environment influence the development of lupin anthracnose caused by Colletotrichum lupine. Australasian Plant Pathology 33: 571–577.

Wenda-Piesik A., Breza-Boruta B. 2008. Wpływ wilgotności gleby i zaprawiania nasion na porażenie grochu siewnego przez Fusarium solani F. sp. pisi i Fusarium oxysporum F. sp. pisi oraz wzrost roślin. [Effect of soil moisture and seed dressing on pea growth and infestation by Fusarium solani F. sp. pisi and Fusarium oxysporum F. sp. pisi]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (3): 1130–1135.

Zalewski D., Janiszewska I., Janiszewska K., Kotowicz Z., Wójcik B., Śmiałek E. 2003. Ocena podatności odmian łubinu żółtego (Lupinus luteus L.) na Fusarium spp. w zależności od warunków klimatyczno-glebowych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 495: 307–314.

Progress in Plant Protection (2016) 56: 25-33
Data pierwszej publikacji on-line: 2015-12-01 12:22:57
http://dx.doi.org/10.14199/ppp-2016-004
Pełny tekst (.PDF) BibTeX Mendeley Powrót do listy