The aim of the study was to evaluate the effectiveness of acetamiprid in the control of rosy apple aphid (Dysaphis plantaginea) originating from 6 apple orchards in Poland. The mortality of aphids treated with acetamiprid at the dosage of 0.2 kg/ha was determined in laboratory conditions. As a result of the studies, reduced effectiveness of acetamiprid from 78.3 to 86.7% was noted for specimens of apple-tree aphid originating from four out of six examined apple orchards. High effectiveness of acetamiprid at the level of 89.7 to 95.3% was noted for the studied aphid populations in only two apple orchards. The obtained experimental results confirm a slight reduction in the effectiveness of acetamiprid in several populations of rosy apple aphid that may, but need not to be a result of resistance to this substance.

Celem badań była ocena skuteczności acetamiprydu w zwalczaniu mszycy jabłoniowo-babkowej (Dysaphis plantaginea) pochodzącej z różnych sadów na terenie kraju. Śmiertelność mszyc traktowanych acetamiprydem w dawce 0,2 kg/ha oceniono w warunkach laboratoryjnych. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono obniżoną skuteczność acetamiprydu, która wynosiła od 78,3 do 86,7% w zwalczaniu osobników mszycy jabłoniowo-babkowej pochodzących z czterech z sześciu badanych sadów jabłoniowych. Wysoką skuteczność acetamiprydu na poziomie od 89,7 do 95,3% odnotowano dla populacji mszycy jabłoniowo-babkowej pochodzącej tylko z dwóch sadów jabłoniowych. Uzyskane wyniki doświadczeń potwierdzają niewielkie obniżenie skuteczności acetamiprydu w kilku populacjach mszycy jabłoniowo-babkowej, co może, ale nie musi być efektem odporności na tę substancję.

apple tree; aphids; neonicotinoides; effectiveness; jabłoń; mszyce; neonikotynoidy; skuteczność

Clarke J.H., Clark W.S., Hancock M. 1997. Strategies for prevention of development of pesticide resistance in the UK – lessons for and from the use of herbicides, fungicides and insecticides. Pesticide Science 51 (3): 391–397. DOI: 10.1002/(SICI)1096-9063-(199711)51:33.0.CO;2-M

Devonshire A.L., Field L.M., Foster S.P., Moores G.D., Williamson M.S., Blackman R.L. 1998. The evolution of insecticide resistance in the peach-potato aphid, Myzus persicae. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences 353 (1376): 1677–1684. DOI: 10.1098/rstb.1998.0318

Gorzka D., Hołdaj M., Olszak R.W. 2014. Odporność przędziorka chmielowca (Tetranychus urticae, Koch) na METI akarycydy analizowana w wybranych sadach jabłoniowych w Polsce. [Two spotted spider mite (Tetranychus urticae, Koch) resistance to METI acaricides analysed in selected Polish apple orchards]. Progress in Plant Protection 54 (3): 304–307. DOI: 10.14199/ppp-2014-049

Hołdaj M., Olszak R.W., Gorzka D. 2009. Ocena zagrożenia i problemów zwalczania mszyc sadów jabłoniowych (badania ankietowe). W: Materiały Konferencyjne 53. Ogólnopolska Konferencja Ochrony Roślin Sadowniczych. Ossa, 18–19 lutego 2009: 104–110.

Hołdaj M., Olszak R.W., Gorzka D. 2012. Badanie skuteczności najczęściej stosowanych aficydów w walce z mszycą jabłoniową (Aphis pomi De Geer, Aphididae, Homoptera) w uprawach jabłoni na terenie Polski. [Study on the effectiveness of insecticides applied to eliminate green apple aphid (Aphis pomi De Geer, Aphididae, Homoptera) in apple cultivation in Poland]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 52 (2): 226–228. DOI: 10.14199/ppp-2012-039

Malinowski H. 2003. Odporność owadów na insektycydy. Mechanizmy powstawania i możliwości przeciwdziałania. Wieś Jutra, Warszawa, 211 ss.

Mrówczyński M., Węgorek P., Zamojska J., Pruszyński G., Wachowiak H. 2009. Porównanie wyników badań polowych i laboratoryjnych nad odpornością słodyszka rzepakowego (Meligethes aeneus F.) w Polsce. [Comparison of the results of laboratory and field studies concerning pollen beetle (Meligethes aeneus F.) resistance to insecticides in Poland]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 49 (3): 1205–1210.

Nauen R., Denholm I. 2005. Resistance of insect pests to neonicotinoid insecticides: Current status and future prospects. Archives of Insect Biochemistry and Physiology 58 (4): 200–215. DOI: 10.1002/arch.20043

Nauen R., Ebbinghaus-Kintscher U., Elbert A., Jeschke P., Tietjen K. 2001. Acetylcholine receptors as sites for developing neonicotinoid insecticides. s. 77–105. W: Biochemical Sites of Insecticide Action and Resistance (I. Ishaaya, red.). Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, 343 ss. ISBN 978-3-540-67625-6. DOI: 10.1007/978-3-642-59549-3

Olszak R.W., Hurej M. 2011. Odporność szkodników na insektycydy – zagrożenia i sposoby minimalizowania problemu. W: Materiały Konferencyjne „60-lecie IOR – PIB oraz przyszłość integrowanej ochrony roślin w Polsce”. 51. Sesja Naukowa Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego. Poznań, 17–18 lutego 2011, 46 ss.

Olszak R.W., Pruszyński S., Lipa J.J., Dąbrowski Z.T. 2000. Rozwój koncepcji i strategii wykorzystania metod oraz środków ochrony roślin. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 40 (1): 40–50.

Panini M., Dradi D., Marani G., Butturini A., Mazzoni E. 2013. Detecting the presence of target-site resistance to neonicotinoids and pyrethroids in Italian populations of Myzus persicae. Pest Management Science 70 (6): 931–938. DOI: 10.1002/ps.3630

Tomizawa M., Casida J.E. 2003. Selective toxicity of neonicotinoids attributable to specificity of insect and mammalian nicotinic receptors. Annual Review of Entomology 48: 339–364. DOI: 10.1146/annurev.ento.48.091801.112731

Tomizawa M., Casida J.E. 2005. Neonicotinoid insecticide toxicology: mechanisms of selective action. Annual Review of Pharmacology and Toxicology 45: 247–268. DOI: 10.1146/annurev.pharmtox.45.120403.095930

Węgorek P. 1994. Poziom wrażliwości wybranych populacji stonki ziemniaczanej (Leptinotarsa decemlineata Say.) z Wielkopolski na deltametrynę i chlorfenwinfos w latach 1992 i 1993. W: Materiały Konferencyjne 34. Sesja Naukowa Instytutu Ochrony Roślin, część 2: 233–236.

Węgorek P. 2005. Current status of resistance in Colorado potato beetle (Leptinotarsa decemlineata Say) to selected active substances of insecticides in Poland. [Aktualny stan odporności stonki ziemniaczanej (Leptinotarsa decemlineata Say) na wybrane substancje aktywne środków chemicznych zalecanych w Polsce do jej zwalczania]. Journal of Plant Protection Research 45 (4): 309–319.

Węgorek P. 2009. Badania nad odpornością chrząszczy słodyszka rzepakowego (Meligethes aeneus F.) na insektycydy. Rozprawy Naukowe Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Zeszyt 20, 123 ss.

Węgorek P., Mrówczyński M., Zamojska J. 2009. Strategia zapobiegania odporności słodyszka rzepakowego w Polsce. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 8 ss.

Zamojska J., Węgorek P. 2014. Preliminary studies on the susceptibility level of Ceutorchynhus assimilis (Coleoptera: Curculionidae) to acetamiprid and chlorpyrifos in Poland and resistance mechanisms of the pest to acetamiprid. Journal of Insect Science 14 (265): 1–6. DOI: 10.1093/jisesa/ieu127

Zamojska J., Węgorek P., Mrówczyński M. 2011. Changes in the Colorado potato beetle (Leptinotarsa decemlineata Say) susceptibility level to pyrethroids and the pest resistance mechanisms to deltamethrin. [Zmiany we wrażliwości stonki ziemniaczanej (Leptinotarsa decemlineata Say) na pyretroidy i mechanizmy odporności szkodnika na deltametrynę]. Journal of Plant Protection Research 51 (3): 294–299. DOI: 10.2478/v10045-011-0048-2