Plant protection costs in selected farms in Wielkopolskie Voivodeship
Koszty ochrony roślin w wybranych gospodarstwach rolnych województwa wielkopolskiego
Jolanta Bojarszczuk, e-mail: jbojarszczuk@iung.pulawy.pl
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, PolskaJanusz Podleśny, e-mail: jp@iung.pulawy.pl
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, PolskaStreszczenie |
The aim of the conducted study was an evaluation of plant protection products consumption and the cost-effectiveness of their usage in the selected farms in Wielkopolskie Voivodeship. The source material was the results of questionnaire surveys carried out in 2017. The study included farms with an arable land (AL) of over 10 ha. Due to analytical purposes the farms were divided into five groups (I–V) depending on the area of arable land: 10–20, 21–30, 31–50, 51–100 and above 100 ha. The amount of chemical plant protection was varied and depended on the farm size and crop species. The highest consumption of plant protection products, expressed in kg of active substance (a.s.) per area unit, characterised winter wheat cultivation (2.34 kg of a.s./ha), corn and mixed wheat was lower by12 and 13% (respectively 2.06 and 2.03 kg of a.s./ha), and the lowest was cultivation of winter triticale and spring barley (respectively 1.91 and 1.75 kg of a.s./ha). The cultivation of the analysed species had the highest consumption of herbicides, much smaller of fungicides and the smallest of insecticides. The most favourable value of the cost coverage index was obtained in spring barley cultivation in farms with 21–30 ha of arable land (12.9) and corn cultivation in farms with arable land of 31–50 ha (12.9). The highest yield to cover the costs of chemical protection was allocated to the cultivation of winter triticale (average 11.5%), the lowest in the cultivation of winter wheat (8.6%).
Celem badań była ocena zużycia środków ochrony roślin oraz kosztów i opłacalności ich zastosowania w uprawie wybranych gatunków roślin uprawianych w gospodarstwach województwa wielkopolskiego. Materiał źródłowy stanowiły wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w 2017 roku. Uwzględniono typowo rolnicze gospodarstwa o powierzchni powyżej 10 ha użytków rolnych. Do celów analitycznych dokonano podziału gospodarstw na pięć grup (I–V) różniących się powierzchnią użytków rolnych (UR): 10–20, 21–30, 31–50, 51–100, powyżej 100 ha. Nakłady na chemiczną ochronę roślin były zróżnicowane w zależności od wielkości gospodarstwa i gatunku rośliny uprawnej. Największym zużyciem środków ochrony roślin wyrażonym w kg substancji czynnej w odniesieniu do jednostki powierzchni charakteryzowała się uprawa pszenicy ozimej (średnio 2,34 kg s.cz./ha), mniejszym o 12 i 13% uprawa kukurydzy i mieszanki zbożowej (odpowiednio: 2,06 i 2,03 kg s.cz./ha), a najmniejszym uprawa pszenżyta ozimego i jęczmienia jarego (odpowiednio 1,91 i 1,75 kg s.cz./ha).W uprawie analizowanych gatunków stwierdzono największe zużycie herbicydów, znacznie mniejsze fungicydów i najmniejsze insektycydów. Najkorzystniejszą wartość wskaźnika pokrycia kosztów uzyskano w uprawie jęczmienia w gospodarstwach o powierzchni 21–30 ha UR (12,9) oraz w uprawie kukurydzy w gospodarstwach o powierzchni 31–50 ha UR (12,9). Najwięcej plonu na pokrycie kosztów zabiegów ochrony przeznaczano w uprawie pszenżyta ozimego (średnio 11,5%), a najmniej w uprawie pszenicy ozimej (8,6%). |
Słowa kluczowe |
farm; protection costs; profitability of production; cost coverage index; treatment profitability index; Wielkopolskie Voivodeship; gospodarstwo rolne; koszty ochrony; opłacalność uprawy; wskaźnik pokrycia kosztów; wskaźnik opłacalności zabiegów; województwo wielkopolskie |
Referencje |
Analizy rynkowe 2019. Rynek środków produkcji dla rolnictwa. Stan i perspektywy. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, 44 ss.
Bojarszczuk J., Podleśny J. 2017. Koszty ochrony roślin w wybranych gospodarstwach rolnych województwa lubelskiego. [Plant protection costs in the selected farms in Lublin Voivodeship]. Progress in Plant Protection 57 (4): 266–271. DOI: 10.14199/ppp-2017-041
DUUE 2009. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1185/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie statystyk dotyczących pestycydów. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej: 1–22.
Golinowska M. 2002. Efektywność ochrony roślin w indywidualnych gospodarstwach rolnych południowo-zachodniej Polski. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu 433, 199 ss.
Golinowska M. 2005. Koszty i opłacalność chemicznej ochrony zbóż w gospodarstwach wielkoobszarowych na początku XXI wieku. [The costs and profitability of the chemical cereal protection on big-area farms at the beginning of the 21st century]. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu 7 (1): 42–46.
Golinowska M. 2009. Ekonomika ochrony roślin w teorii i praktyce. [Economics of plant protection in theory and practice]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 49 (1): 23–33.
Golinowska M., Wiciak T., Kruszyński M., Adamska H. 2014. Intensywność nakładów na chemiczną ochronę roślin w gospodarstwie indywidualnym. [Intensity of expenditure on chemical weed control in an individual farm]. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu 16 (1): 50–56.
GUS 2018. Rolnictwo w 2017 roku. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 204 ss.
Jankowiak J., Bieńkowski J., Holka M., Dąbrowicz R. 2012. Zużycie środków ochrony roślin na tle zmian w produkcji rolniczej. [The consumption of plant protection products in the background of changes in agricultural production]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 52 (4): 1177–1183. DOI: 10.14199/ppp-2012-202
Kaniuczak Z. 2000. Ocena ekonomicznej efektywności stosowania fungicydów w zbożach. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 321, Ogrodnictwo 30: 49–54.
Kaniuczak Z. 2002a. Skuteczność niektórych fungicydów w zwalczaniu chorób powodowanych przez grzyby i ich wpływ na plon ziarna jęczmienia jarego. [Efficacy of some fungicides for control of fungi and their influence of seed yield in spring barley]. Acta Agrobotanica 55 (1): 119–126.
Kaniuczak Z. 2002b. Wpływ chemicznej ochrony przed szkodnikami na plonowanie jęczmienia jarego. [Influence of chemical protection against pests of the crops in spring barley]. Progress in Plant Protection 42 (2): 616–618.
Kaniuczak Z. 2015. Ocena ekonomiczna efektywności zwalczania wybranych chorób i szkodników w uprawie jęczmienia jarego. [Economic evaluation of effectiveness of the control of selected diseases and pests in cultivation of spring barley]. Progress in Plant Protection 55 (4): 409–416. DOI: 10.14199/ppp-2015-069
Małecka-Jankowiak I., Blecharczyk A., Sawinska Z., Piechota T., Waniorek B. 2015. Wpływ następstwa roślin i systemu uprawy roli na zachwaszczenie pszenicy ozimej. [Impact of crop sequence and tillage system on weed infestation of winter wheat]. Fragmenta Agronomica 32 (3): 54–63.
Mierzejewska W. 1989. Rachunek kosztów w ochronie roślin. [Calculation of costs in the plant protection]. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 363: 9–21.
Noworolnik K. 2012. Wpływ fungicydów na plonowanie i jakość ziarna browarnych odmian jęczmienia. [Effect yielding and grain quality of malting barley cultivars]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 52 (3): 642–645. DOI: 10.14199/ppp-2012-112
Noworolnik K., Leszczyńska D. 2011. Wpływ wybranych fungicydów na plonowanie kilku odmian jęczmienia jarego. [Effect fungicides on grain quality of barley cultivar]. Progress in Plant Protection 51 (2): 668–671.
Podleśny J., Podleśna A. 2018. Ochrona roślin w gospodarstwach rolnych województwa dolnośląskiego. [Protection of plants in farms of Lower Silesia voivodeship]. Progress in Plant Protection 58 (4): 235–240. DOI: 10.14199/pp-2018-031
Pruszyński S., Skrzypczak G. 2007. Ochrona roślin w zrównoważonym rolnictwie. [Plant protection in sustainable agriculture]. Fragmenta Agronomica 4 (4): 127–138.
Rynek środków produkcji dla rolnictwa 2018. Nr 45/2018. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, 48 ss. ISSN 2081-8815.
Strona internetowa Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, http://www.wodr.poznan.pl [data dostępu: 24.03.2020]. |
Progress in Plant Protection (2020) 60: 186-192 |
Data pierwszej publikacji on-line: 2020-07-13 14:08:20 |
http://dx.doi.org/10.14199/ppp-2020-021 |
Pełny tekst (.PDF) BibTeX Mendeley Powrót do listy |